Qua 2 ngày khám bệnh ở Pasteur, có nhiều mặt bệnh đến khám, trong đó rất nhiều các chị em đến khám vú. Đến khám vì có tổn thương vú nhất là nang vú hoặc u cục ở vú, hoặc đến để kiểm tra hay tầm soát ung thư vú. Hầu hết, các chị em đều khám các nơi khác rồi đến Phòng khám đa khoa Pasteur để khám lại, chỉ một số ít khám mới lần đầu tiên.
Như vậy các chị em đã quan tâm hơn đến ung thư vú để nhằm phát hiện sớm hoặc chẩn đoán sớm, một tín hiệu đáng mừng. Nhưng các nhà chuyên môn ở các nơi trước đó không đáp ứng phù hợp về chuyên môn như:
– Không hướng dẫn 10 dấu hiệu nghi ngờ ung thư cần đi khám ngay nhằm chẩn đoán sớm. Các chị em tự tìm hiểu thì không biết đầy đủ.
– Không hướng dẫn cách tự khám vú, một số chị em tự tìm hiểu thì khám không đúng kỹ thuật.
– Chỉ định khám vú hầu hết chỉ siêu âm khi tầm soát cũng như chẩn đoán, trong khi đáng lẽ ra là nhũ ảnh tầm soát hoặc nhũ ảnh kết hợp siêu âm để chẩn đoán khi có sờ thấy bướu vú. Do đó, dẫn đến khả năng bỏ sót ung thư sớm cao.
– Một số ít chị em có được chỉ định chụp nhũ ảnh tầm soát nhưng không đều đặn theo lịch trình, nhiều năm chưa chụp lại. Rồi không được hướng dẫn lưu film nhũ ảnh để lần sau so sánh lại. Sự so sánh này giúp chẩn đoán chính xác hơn. Hãy lưu nhũ ảnh như lưu giữ hộ khẩu trước đây hoặc nay là như căn cước công dân.
– Các chị em không được hướng dẫn theo dõi bướu đã phát hiện theo định vị trên đồng hồ vú với các bướu BIRADS 3 hoặc nếu dấu hiệu mới nghi ngờ ung thư cần đi khám đột xuất, không cần theo lịch hẹn.
– Một tổn thương vú thường gặp lành tính là nang vú, siêu âm thường thấy là các nang đơn giản, các chị em không hiểu nên cứ lo bởi không được tư vấn kỹ. Lẽ ra 1 năm sau mới tái khám để tầm soát thì các chị em cứ đi siêu âm lại một số nơi, cả xấp siêu âm trong vài tháng.
– Nang vú điều trị giảm đau là mục đích chính nhưng không đau vẫn được cho thuốc uống no với đủ loại,. Y học chẳng thèm phát minh thuốc “tiêu nang” làm gì bởi nang vú quá phổ biến và chẳng gây hại hay nguy hiểm gì. Các chị em lo lắng ung thư đương nhiên, nhưng thăm khám lại nơi sau đó không nên siêu âm lại nếu bác sĩ khám lâm sàng không phát hiện gì thêm.
– Đặc biệt khi thăm khám lại nơi mới cần đánh giá chỉ định nhũ ảnh tầm soát, không nên siêu âm, siêu âm và siêu âm. Nếu nghi u mà dưới 30 tuổi thì mới siêu âm đơn thuần còn từ 30 tuổi trở lên thì nên nhũ ảnh + siêu âm. Chứ không phải chị em đến khám vú là siêu âm và siêu âm, siêu âm muôn đời!Nếu chỉ định không đúng sẽ dẫn đến bỏ sót ung thư hoặc chẩn đoán dư quá mức. Cái cần làm không làm, lại đi làm cái không cần.
– Ngoài ra, một số bác sĩ không khám trước chỉ định siêu âm hoặc nhũ ảnh, hoặc khám sơ sài, qua loa. Theo các hướng dẫn quốc tế BIRADS 3 sinh thiết hay không do lâm sàng quyết định, nếu thăm khám sơ sài thì làm sao quyết định được. Rồi hầu hết BIRADS 3 không sờ thấy lại sinh thiết vô tội vạ.
– Các chị em K vú đã điều trị và được theo dõi định kỳ thì cứ chỉ định thử CA15-3 và X quang phổi, rồi lại chỉ siêu âm vú và siêu âm vú muôn đời không lối ra. Các phác đồ trên thế giới đều đề nghị không CA 15-3, không X-quang phổi vì không cải thiện sống còn khi phát hiện sớm di căn xa, khi có triệu chứng gợi ý di căn xa lúc thăm khám mới làm. Điều quan trọng nhất là chụp nhũ ảnh mà lại không làm.
– Một vấn đề quan trọng nữa là giải đáp các thắc mắc về mức độ bệnh, về các sản phẩm trên thị trường không được cặn kẽ nên các chị em sau điều trị K vú cứ đi tìm mọi sản phẩm để tự lo cho mình mà không biết tương tác hay độc tính bởi những lời quảng cáo nghe rất lý tưởng.
-Thuốc nội tiết điều trị hỗ trợ ngăn ngừa tái phát nay được các tổ chức ung thư đề nghị kéo dài cho đủ 10 năm, có tăng tỉ lệ sống còn thêm khi có chỉ định thích hợp lại không được hướng dẫn.
Quá nhiều bất cập gây thiệt thòi cho các chị em. Các nhà chuyên môn không cải thiện thì chẳng bao lâu sẽ tụt hậu “100 năm” so với thế giới….
Các bạn nghĩ sao về các vấn đề trên.
BS CKII Nguyễn Hữu Hòa – Chuyên gia Ung bướu, Cố vấn chuyên môn tại Phòng khám đa khoa Pasteur
Bác sĩ Nguyễn Thành Trung
