Suy giáp ở trẻ sơ sinh là tình trạng giảm sản xuất hormone tuyến giáp ở trẻ sơ sinh. Trong những trường hợp rất hiếm, không có hormone tuyến giáp nào được sản xuất.
Tình trạng này cũng được gọi là suy giáp bẩm sinh. Bẩm sinh có nghĩa là có từ khi sinh ra.
Tuyến giáp là một cơ quan quan trọng của hệ thống nội tiết . Tuyến giáp nằm ở phía trước cổ, ngay phía trên nơi xương đòn gặp nhau. Tuyến giáp tạo ra các hormone kiểm soát cách mọi tế bào trong cơ thể sử dụng năng lượng.
Quá trình này được gọi là quá trình trao đổi chất .
Suy giáp ở trẻ sơ sinh có thể do:
• Tuyến giáp bị thiếu hoặc kém phát triển
• Tuyến yên không kích thích tuyến giáp
• Hormone tuyến giáp được hình thành kém hoặc không hoạt động
• Thuốc mà mẹ đã dùng trong thời kỳ mang thai
• Thiếu iốt trong chế độ ăn của mẹ khi mang thai
• Kháng thể do cơ thể mẹ tạo ra ngăn chặn chức năng tuyến giáp của em bé
Tuyến giáp chưa phát triển đầy đủ là khiếm khuyết phổ biến nhất. Bé gái bị ảnh hưởng gấp đôi bé trai.
2. SUY GIÁP Ở TRẺ SƠ SINH CÓ TRIỆU CHỨNG GÌ
Hầu hết trẻ sơ sinh bị ảnh hưởng có ít hoặc không có triệu chứng. Điều này là do mức hormone tuyến giáp của trẻ chỉ hơi thấp. Trẻ sơ sinh bị suy giáp nặng thường có ngoại hình đặc biệt, bao gồm:
• Vẻ mặt buồn tẻ
• Mặt sưng húp
• Lưỡi dày thè ra
Biểu hiện này thường xuất hiện khi bệnh trở nên trầm trọng hơn.
Trẻ cũng có thể có:
• Ăn kém, bị nghẹn
• Táo bón
• Tóc khô, dễ gãy
• Tiếng khóc khàn khàn
• Vàng da kéo dài (da và lòng trắng mắt có màu vàng)
• Thiếu trương lực cơ ( trẻ sơ sinh mềm nhũn )
• Đường chân tóc thấp
• Chiều cao thấp
• Buồn ngủ
• Chậm chạp
3. THĂM KHÁM VÀ XÉT NGHIỆM
Khám sức khỏe cho trẻ sơ sinh có thể cho thấy:
• Giảm trương lực cơ
• Tăng trưởng chậm
• Tiếng kêu hoặc giọng nói khàn khàn
• Tay và chân ngắn
• Các đốm mềm rất lớn trên hộp sọ (thóp)
• Bàn tay rộng với các ngón tay ngắn
• Xương sọ tách biệt xa
Xét nghiệm máu được thực hiện để kiểm tra chức năng tuyến giáp: TSH, FT4, T3
Các xét nghiệm khác có thể bao gồm:
• Siêu âm tuyến giáp
• Chụp X-quang xương dài
4. ĐIỀU TRỊ SUY GIÁP Ở TRẺ SƠ SINH
Chẩn đoán sớm rất quan trọng. Hầu hết các tác động của suy giáp đều dễ đảo ngược. Vì lý do này, hầu hết các tiểu bang Hoa Kỳ yêu cầu tất cả trẻ sơ sinh phải được sàng lọc suy giáp.
Thyroxine thường được dùng để điều trị suy giáp. Khi trẻ bắt đầu dùng thuốc này, xét nghiệm máu được thực hiện thường xuyên để đảm bảo nồng độ hormone tuyến giáp ở mức bình thường.
Nên giới thiệu đến bác sĩ nội tiết nhi khoa để được chăm sóc.
5. TIÊN LƯỢNG SUY GIÁP Ở TRẺ SƠ SINH
Được chẩn đoán sớm thường dẫn đến kết quả tốt. Trẻ sơ sinh được chẩn đoán và điều trị trong tháng đầu tiên thường có trí thông minh bình thường.
Suy giáp nhẹ không được điều trị có thể dẫn đến khuyết tật trí tuệ nghiêm trọng và các vấn đề về tăng trưởng. Hệ thần kinh trải qua quá trình phát triển quan trọng trong vài tháng đầu sau khi sinh.
Thiếu hormone tuyến giáp có thể gây ra tổn thương không thể phục hồi.
Hãy liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe nếu:
• Bạn cảm thấy trẻ sơ sinh của bạn có dấu hiệu hoặc triệu chứng của bệnh suy giáp
• Bạn đang mang thai và đã tiếp xúc với thuốc kháng giáp hoặc mổ tuyến giáp
6. PHÒNG NGỪA SUY GIÁP Ở TRẺ SƠ SINH
Nếu phụ nữ mang thai dùng iốt phóng xạ để điều trị ung thư tuyến giáp, tuyến giáp thai nhi có thể bị phá hủy trong quá trình phát triển của thai nhi. Nên chống chỉ định điều trị khi mang thai
Trẻ sơ sinh có mẹ dùng những loại thuốc như kháng giáp hoặc các thuốc ảnh hưởng đến tuyến giáp này cần được theo dõi cẩn thận sau khi sinh để phát hiện các dấu hiệu suy giáp.
Ngoài ra, phụ nữ mang thai không nên tránh bổ sung muối iốt.
Hầu hết các nhà chuyên môn yêu cầu trẻ nên được xét nghiệm sàng lọc thường quy để kiểm tra tất cả trẻ sơ sinh bị suy giáp.
Bác sĩ Nguyễn Thành Trung
