Ung thư tuyến giáp (UTTG) có phương tiện tầm soát với độ nhạy và độ đặc hiệu khá cao là siêu âm, nhưng tầm soát phát hiện sớm không giảm tử vong trong nhóm tầm soát so với không, chứng minh qua các nghiên cứu sau:

Đầu tiên là số liệu từ Hàn Quốc, bắt đầu từ năm 1993-2011: tầm soát UTTG trở nên phổ biến, dẫn đến số ca mắc mới tăng vọt, tăng gấp 15 lần. Toàn bộ sự gia tăng này chủ yếu do tăng phát hiện ung thư tuyến giáp dạng nhú, một loại đa số diễn tiến chậm. Mặc dù tỷ lệ mắc tăng đáng kể như vậy, nhưng tỷ lệ tử vong do ung thư tuyến giáp vẫn ổn định.

Với kết quả trên, tầm soát ung thư tuyến giáp ở Hàn Quốc bắt đầu giảm vào năm 2013 và vì lo ngại về việc chẩn đoán quá mức và điều trị quá mức; vào năm 2015, Ủy ban Hướng dẫn Tầm soát Ung thư Quốc gia Hàn Quốc đã đưa ra khuyến cáo không nên tầm soát sàng lọc ung thư tuyến giáp bằng siêu âm cho những người khỏe mạnh.

Suốt trong hai thập kỷ qua, nhiều quốc gia đã báo cáo về việc tăng tỷ lệ mắc ung thư tuyến giáp nhưng không tăng tỷ lệ tử vong. Cụ thể, Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế công bố, tỷ lệ phát hiện ung thư tuyến giáp đã tăng lên gấp đôi ở Pháp, Ý, Croatia, Cộng hòa Séc, Israel, Trung Quốc, Úc, Canada và Hoa Kỳ. Các xu hướng tương tự về tỷ lệ mắc bệnh tăng lên mà không giảm tỷ lệ tử vong ở các quốc gia phát triển này đã hỗ trợ việc giải thích các phát hiện của Hàn Quốc.
Ở Mỹ, 2017, Lực lượng Đặc nhiệm Dịch vụ Phòng bệnh Hoa Kỳ USPSTF khuyến nghị chống lại việc tầm soát ung thư tuyến giáp. Kết luận của Lực lượng Đặc nhiệm, dựa trên bằng chứng quan sát, là “lợi ích của việc tầm soát ung thư tuyến giáp là tiêu cực.”
ATA 2015, ACR, ACS, NCI… đề nghị không tsut tuyến giáp trong dân số trưởng thành không triệu chứng, riêng ATA đề nghị thêm ngay cả đối với ung thư tuyến giáp biệt hóa tốt di truyền.

Mục lục

Không giảm tử vong mà lại gây tác hại

Ở Hàn quốc, hầu như tất cả những người được chẩn đoán UTTG đều được mổ: khoảng 2/3 phải được cắt bỏ toàn bộ tuyến giáp và 1/3 còn lại cắt gần trọn.
Hậu quả đáng kể cho bệnh nhân,
- hầu hết chấp nhận sống với Liệu pháp hormone tuyến giáp thay thế suốt đời
- và một số ít bị biến chứng từ quá trình phẫu thuật. Một nghiên cứu về nhu cầu bảo hiểm cho hơn 15.000 người Hàn Quốc đã trải qua phẫu thuật cho thấy 11% có suy phó giáp và 2% bị liệt dây thanh âm.

Tại Sao Ung Thư Tuyến Giáp Không Được Đề Nghị Tầm Soát Ảnh Minh Họa — Thăm khám tuyến giáp tại Pasteur Đà Nẵng

Tầm soát ung thư tuyến giáp: Cần thiết hay không?

Câu hỏi:

Ai nên được tầm soát ung thư tuyến giáp?
Lợi ích và nguy cơ của việc tầm soát ung thư tuyến giáp là gì?
Ung thư tuyến giáp di truyền có nên được tầm soát không?

Trả lời:

1. Ai nên được tầm soát ung thư tuyến giáp?

Việc tầm soát ung thư tuyến giáp còn nhiều tranh cãi và không có khuyến nghị chung cho tất cả mọi người.

Nên cân nhắc tầm soát ung thư tuyến giáp nếu bạn có:

Tiền sử gia đình mắc ung thư tuyến giáp:
- Ít nhất hai người thân mắc ung thư tuyến giáp, đặc biệt là trước 50 tuổi.
- Mắc hội chứng MEN loại 2A hoặc 2B.
Tiếp xúc với bức xạ ion liều cao khi còn nhỏ:
- Bị chiếu xạ cổ hoặc ngực trong điều trị ung thư.
- Sống sót sau vụ nổ bom nguyên tử.
Một số trường hợp khác:
- Bị ung thư tuyến giáp trước đây.
- Mắc bệnh Hashimoto (viêm tuyến giáp tự miễn).
- Có bướu tuyến giáp to hoặc bất thường.

2. Lợi ích và nguy cơ của việc tầm soát ung thư tuyến giáp:

Lợi ích:

Phát hiện sớm ung thư tuyến giáp, giúp điều trị hiệu quả hơn, tăng cơ hội sống sót.
Giảm lo lắng và căng thẳng về nguy cơ mắc bệnh.

Nguy cơ:

Nguy cơ biến chứng do các xét nghiệm và điều trị:
- Biến chứng do siêu âm, sinh thiết kim nhỏ, phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp.
- Nguy cơ suy giảm chức năng tuyến giáp, cần sử dụng hormone thay thế suốt đời.
Nguy cơ phát hiện ung thư tuyến giáp có tiến triển chậm, không gây nguy hiểm:
- Dẫn đến điều trị quá mức, gây lãng phí chi phí và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Nguy cơ bỏ sót các loại ung thư khác có tỷ lệ tử vong cao hơn.

3. Ung thư tuyến giáp di truyền có nên được tầm soát không?

Nên cân nhắc tầm soát ung thư tuyến giáp di truyền nếu bạn có:

Ít nhất hai người thân mắc ung thư tuyến giáp, đặc biệt là trước 50 tuổi.
Mắc hội chứng MEN loại 2A hoặc 2B.

Cách thức tầm soát:

Xét nghiệm máu: Đo lượng calcitonin trong máu.
Siêu âm tuyến giáp.

Lưu ý:

Việc tầm soát ung thư tuyến giáp di truyền cần được thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Tầm soát ung thư tuyến giáp chỉ nên được thực hiện sau khi đã cân nhắc kỹ lưỡng lợi ích và nguy cơ.

Lời khuyên:

Nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn về việc có nên tầm soát ung thư tuyến giáp hay không.
Bác sĩ sẽ đánh giá nguy cơ mắc bệnh của bạn dựa trên các yếu tố cá nhân và gia đình, đồng thời tư vấn về các xét nghiệm và phương pháp điều trị phù hợp.

Liên hệ đặt lịch khám với BS. Nguyễn Hữu Hòa tại Pasteur:

Hotline: 0236 9999 868
Website: http://www.pasteurhcm.gov.vn/

Kết luận:

Tầm soát ung thư tuyến giáp là một vấn đề phức tạp và cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn về việc có nên tầm soát ung thư tuyến giáp hay không, cũng như lựa chọn phương pháp tầm soát phù hợp nhất với bạn.