Mục lục

1/ Sàng lọc ung thư phổi là gì?

Sàng lọc ung thư phổi là cách các bác sĩ kiểm tra phổi để phát hiện sớm các dấu hiệu ung thư ở những người không có triệu chứng gợi ý ung thư phổi. Các bác sĩ khuyến cáo sàng lọc cho một số người có nguy cơ cao mắc ung thư phổi như đang hút thuốc, hoặc đã từng hút thuốc.

Mặc dù sàng lọc có thể không hữu ích cho tất cả những người hút thuốc, nhưng các bác sĩ cho rằng việc sàng lọc có thể giúp ngăn ngừa tử vong do ung thư ở một số người nghiện thuốc lá nặng hoặc những người hút thuốc trong nhiều năm (ngay cả khi họ đã bỏ thuốc).

Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu về X quang ngực và “CT scan liều thấp”, hai loại xét nghiệm hình ảnh, để xem chúng có phải là công cụ sàng lọc tốt hay không. Các xét nghiệm hình ảnh tạo ra những hình ảnh ở bên trong cơ thể.

Chụp CT liều thấp sử dụng bức xạ ít hơn nhiều so với chụp CT thông thường và cho thấy hình ảnh về phổi chi tiết hơn so với chụp X quang tiêu chuẩn. Nghiên cứu cho thấy X quang ngực không có tác dụng sàng lọc ung thư phổi. Mặt khác, chụp CT scan liều thấp có thể là công cụ sàng lọc hữu ích cho một số người có nguy cơ mắc ung thư phổi cao.

Mục tiêu của sàng lọc ung thư phổi là phát hiện ung thư sớm, trước khi nó có cơ hội phát triển, lan rộng hoặc gây ra vấn đề. Một nghiên cứu lớn cho thấy những người hút thuốc được chụp CT scan liều thấp sẽ ít có khả năng tử vong vì ung thư phổi hơn so với những người được chụp X quang tiêu chuẩn.

Mặc dù vậy, các chuyên gia vẫn chưa khuyến cáo CT scan liều thấp cho tất cả những người nghiện thuốc lá nặng. Đó là bởi vì không rõ liệu sàng lọc bên ngoài một nghiên cứu – trong “thế giới thực” – cũng sẽ hoạt động và đưa ra một kết quả tốt. Thêm vào đó, sàng lọc đi kèm với một số rủi ro nhất định, bao gồm nhu cầu xét nghiệm nhiều lần hơn nếu một người có xét nghiệm sàng lọc bất thường.

Cách tốt nhất để giảm nguy cơ mắc hoặc tử vong do ung thư phổi là bỏ thuốc lá. Cho dù bạn đã hút bao nhiêu hay bao lâu, bỏ thuốc lá là một ý tưởng tốt. Bỏ thuốc lá bây giờ sẽ làm giảm nguy cơ của bạn không chỉ về các vấn đề về phổi, mà còn về bệnh tim và nhiều dạng ung thư khác.

Bạn có thể đọc thêm bài này : Những lợi ích của việc bỏ thuốc lá

2/ Tôi có thể sàng lọc bằng X quang tiêu chuẩn thay vì chụp CT liều thấp không?

Không có bằng chứng nào cho thấy X quang tiêu chuẩn có thể sàng lọc giúp kéo dài tuổi thọ. Các chuyên gia không khuyên dùng X quang ngực như một cách tầm soát ung thư phổi.

3/ Ai nên được sàng lọc ung thư phổi?

Đối với một số người có tiền sử hút thuốc kéo dài, sàng lọc có thể cứu được mạng sống của họ. Nếu bạn thỏa mãn cả 3 điều kiện sau đây, hãy hỏi bác sĩ về việc sàng lọc ung thư phổi:

Bạn từ 55 đến 80 tuổi
Bạn đã hút một lượng tương đương ít nhất 1 gói mỗi ngày trong 30 năm (ví dụ bạn hút 2 gói một ngày trong 15 năm hoặc 3 gói một ngày trong 10 năm đều được xem như nhau)
Hiện tại bạn vẫn hút thuốc hoặc bỏ hút thuốc ít hơn 15 năm trở lại
Quyết định được sàng lọc nên tính đến những điều này:
Tổng trạng và mức nguy cơ của bạn – Mức nguy cơ của bạn phụ thuộc chủ yếu vào số lượng và thời gian bạn hút thuốc, và vào việc bạn có còn hút thuốc hay không.
Các chi phí liên quan đến sàng lọc – Các công ty bảo hiểm có hoặc không trả chi phí cho sàng lọc bằng CT scan liều thấp. Nếu bạn đang suy nghĩ về việc sàng lọc, bạn có thể kiểm tra với công ty bảo hiểm của mình để tìm hiểu xem họ sẽ chi trả một phần hay toàn bộ chi phí. Bạn cũng có thể hỏi bác sĩ của bạn về những gì bạn có thể phải trả phí.
Tiếp cận với các chuyên gia trong sàng lọc ung thư phổi – Không phải tất cả các bác sĩ đều là chuyên gia đọc CT scan liều thấp hoặc quyết định phải làm gì nếu xét nghiệm bất thường. Để sàng lọc tốt nhất, một bác sĩ rất có kinh nghiệm sẽ phải đọc kết quả. Ngoài ra, quan trọng là bất kỳ kết quả bất thường nào đều được quản lý bởi bác sĩ là chuyên gia chẩn đoán ung thư phổi.

4/ Những lợi ích của việc sàng lọc ung thư phổi là gì?

Lợi ích chính của sàng lọc là giúp các bác sĩ phát hiện ung thư sớm, khi cần điều trị dễ dàng hơn, điều này có thể làm giảm nguy cơ tử vong vì ung thư phổi.

5/ Những hạn chế của việc sàng lọc ung thư phổi là gì?

Những nhược điểm bao gồm:

+ Dương tính giả – CT scan liều thấp đôi khi cho thấy kết quả “dương tính giả”, nghĩa là kết quả gợi ý một người có thể bị ung thư trong khi thực sự người đó không bị ung thư. Điều này có thể dẫn đến lo lắng không cần thiết và có thể làm xét nghiệm nhiều hơn. Ví dụ, những người có dương tính giả đôi khi được chụp CT liều đầy đủ để theo dõi, điều này làm cho họ tiếp xúc với nhiều bức xạ hơn. Đôi khi họ cũng cần sinh thiết phổi, đây là một phương pháp lấy đi một mẫu mô phổi nhỏ. Phương pháp này có thể gây đau và đôi khi dẫn đến các vấn đề khác, chẳng hạn như chảy máu hoặc xẹp phổi.

+ Phơi nhiễm phóng xạ – Giống như tất cả các xét nghiệm có liên quan đến tia X, CT scan sẽ làm bạn tiếp xúc với một số bức xạ. Mặc dù liều bức xạ từ lần chụp CT đầu tiên thấp, nhưng bạn sẽ cần phải xét nghiệm mỗi năm, do đó mức độ phơi nhiễm của bạn sẽ tăng lên. Ngoài ra, nếu bạn có kết quả bất thường, bạn có thể được chụp CT đủ liều, khi đó bạn sẽ nhận một lượng bức xạ cao hơn.

6/ Điều gì xảy ra trong khi chụp CT liều thấp?

Khi bạn chụp CT liều thấp, bạn sẽ nằm trên bàn trượt. Máy CT scan có hình dạng như một chiếc bánh rán khổng lồ và bạn sẽ trượt qua lỗ lớn ở trung tâm. Khi bạn trượt qua, máy sẽ chụp lại ảnh bên trong cơ thể bạn. Quá trình này mất vài phút và không gây đau đớn.

7/ Điều gì xảy ra sau khi chụp CT liều thấp?

Sau khi chụp CT liều thấp, bạn sẽ nhận được một cuộc gọi điện thoại hoặc thư về kết quả của bạn. Nếu bạn không nhận được kết quả của mình trong khoảng 2 tuần, hãy gọi cho văn phòng bác sĩ của bạn. Đừng cho rằng kết quả của bạn là bình thường nếu bạn không nghe thấy gì.

8/ Nếu CT scan của tôi bất thường thì sao?

Nếu kết quả của bạn là bất thường, đừng hoảng sợ. Hơn 95 trong số 100 người có kết quả bất thường nhưng không bị ung thư phổi. Bạn sẽ cần nhiều xét nghiệm hơn để tìm hiểu xem bạn có thực sự bị ung thư hay không.

9/ Bao lâu tôi nên chụp CT liều thấp để sàng lọc?

Nếu bạn và bác sĩ quyết định rằng sàng lọc là cần thiết đối với bạn, bạn sẽ cần chụp CT liều thấp mỗi năm một lần nếu kết quả trước đó của bạn bình thường. Bạn có thể ngừng sàng lọc ở tuổi 80 hoặc hơn 15 năm kể từ khi bạn ngừng hút thuốc.

Các bạn có thể xem thêm 1 số bài viết hay hữu ích khác