Mục lục

Vẹo cột sống là gì?

Vẹo cột sống (Scoliosis) là tình trạng cột sống bị cong bất thường. Thường thì xuất hiện nhiều ở trẻ em và thiếu niên.

Góc của đường cong có thể bé, lớn hoặc đâu đó ở giữa. Nhưng bất cứ độ lệch nào đo được trên 10 độ trên X-quang đều được gọi là vẹo cột sống. Bác sĩ có thể dùng các chữ cái “C” và “S” để mô tả đường cong.

Triệu chứng của vẹo cột sống

Nếu bạn bị vẹo cột sống, bạn có thể hơi nghiêng người khi đứng. Bạn cũng có thể có:

Một đường cong có thể thấy được ở lưng của bạn
Vai, eo, hay hông nhìn không cân đối
Một bên vai trông to hơn
Xương sườn nhô ra xa hơn một bên cơ thể so với bên kia

Ngoài các triệu chứng có thể nhìn thấy được, vẹo cột sống có thể dẫn đến:

Đau vùng thắt lưng dưới
Lưng cứng
Đau và tê ở chân (do dây thần kinh bị chèn ép)
Mệt mỏi do căng cơ
Khó thở do cột sống ngực bị cong
Triệu chứng của vẹo cột sống

Chẩn đoán vẹo cột sống

Để kiểm tra chứng vẹo cột sống, trước tiên bác sĩ có thể yêu cầu bạn gập người từ thắt lưng xuống để họ có thể xem cột sống của bạn có bị cong hay không. Các bác sĩ nhi khoa thường thực hiện cách khám này cho trẻ em.

Nếu lưng của bạn nhìn cong, họ có thể cho bạn chụp X-quang để xem liệu đó có phải là chứng vẹo cột sống hay không. Bác sĩ cũng có thể cho bạn chụp MRI để loại trừ những thứ như khối u có thể khiến cột sống của bạn bị cong.

Các loại vẹo cột sống

Vẹo cột sống vô căn là loại vẹo không có căn nguyên. Chiếm tới 80% trường hợp, các bác sĩ không tìm ra nguyên nhân chính xác làm cột sống bị cong.

Vẹo cột sống bẩm sinh bắt đầu khi lưng em bé phát triển trước khi sinh. Các vấn đề về những xương nhỏ ở lưng, gọi là đốt sống, có thể khiến cột sống bị cong. Các đốt sống có thể không hoàn thiện hoặc không được phân chia đúng cách. Các bác sĩ có thể nhận ra tình trạng hiếm gặp này khi đứa trẻ được sinh ra. Hoặc họ có thể không phát hiện cho đến tuổi thiếu niên.

Vẹo cột sống thần kinh cơ gây ra bởi rối loạn như tật nứt đốt sống, bại não hoặc một chấn thương tủy sống. Những bệnh lý này đôi khi làm tổn thương cơ của bạn nên chúng không hỗ trợ cột sống của bạn đúng cách. Điều đó có thể khiến lưng bạn bị cong.

Vẹo cột sống thoái hóa ảnh hưởng đến người lớn. Nó thường phát triển ở vùng lưng dưới do các đĩa đệm và các khớp của cột sống bắt đầu mòn khi bạn già đi.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của vẹo cột sống

Một số loại vẹo có nguyên nhân rõ ràng. Các bác sĩ chia những dạng cong đó thành 2 loại – cấu trúc và phi cấu trúc.

Trong chứng vẹo cột sống phi cấu trúc, cột sống hoạt động bình thường nhưng trông có vẻ cong. Điều này xảy ra vì một số lý do, chẳng hạn như có một chân dài hơn chân kia, co thắt cơ, và các chứng viêm như viêm ruột thừa. Khi những vấn đề trên được điều trị, chứng vẹo cột sống thường cũng biến mất.

Trong chứng vẹo cột sống cấu trúc, đường cong của cột sống cứng và không thể đảo ngược.

Nguyên nhân bao gồm:

Bại não
Loạn dưỡng cơ
Dị tật bẩm sinh
Nhiễm trùng
Khối u
Các bệnh lý di truyền như hội chứng Marfan và hội chứng Down

Đối với chứng vẹo cột sống vô căn, tiền sử gia đình và di truyền có thể là một yếu tố nguy cơ. Nếu bạn hoặc một trong những đứa con của bạn mắc phải tình trạng này, hãy đảm bảo những đứa trẻ còn lại được kiểm tra thường xuyên.

Vẹo cột sống xuất hiện thường xuyên nhất trong giai đoạn tăng trưởng nhanh, thường khi trẻ trong độ tuổi 10 đến 15. Số lượng bé trai và bé gái được chẩn đoán mắc vẹo cột sống vô căn nhẹ là như nhau. Nhưng vẹo cột sống ở bé gái có nguy cơ tiến triển nặng nhiều hơn gấp 10 lần so với trẻ trai và có thể cần được điều trị.

Vẹo cột sống được chẩn đoán trong độ tuổi thiếu niên có thể tiếp tục đến tuổi trưởng thành. Cột sống của bạn càng cong thì càng có nhiều khả năng trở nên nặng hơn theo thời gian. Nếu bạn bị vẹo cột sống trước đây, hãy nhờ bác sĩ kiểm tra lưng thường xuyên.

Điều trị vẹo sột sống

Với vẹo cột sống mức độ nhẹ, bạn có thể không cần đến diều trị. Thay vào đó, bác sĩ có thể theo dõi và chụp X-quang thỉnh thoảng xem nó có tệ hơn không. Một số trẻ lớn lên không bị vẹo cột sống.

Nếu bạn hoặc con của bạn cần điều trị, bác sĩ có thể đề nghị:

Nẹp: ở những đứa trẻ vẫn đang phát triển, việc mang đai nẹp quanh thân mình có thể ngăn chặn cong vẹo trở nên nặng hơn. Chúng thường được làm bằng nhựa. Nhiều đứa trẻ mang đai nẹp 24 tiếng mỗi ngày. Bạn không thể nhìn thấy đai nẹp phía trong áo quần và chúng không làm hạn chế bạn trong hoạt động hàng ngày.
Phẫu thuật hợp nhất cột sống: trong cuộc phẫu thuật này, bác sĩ đặt các mảnh xương hoặc các vật liệu tương tự vào giữa các xương ở cột sống của bạn. Họ sử dụng nẹp cứng kim loại để cố định xương cho tới khi chúng phát triển cùng nhau, hoặc hợp nhất. Phẫu thuật có thể làm giảm độ cong của cột sống cũng như ngăn bệnh tiến triển nặng hơn.
Phẫu thuật phát triển cột sống và xương sườn: điều này được thực hiện để chữa chứng vẹo cột sống nghiêm trọng ở trẻ đang phát triển. Bác sĩ gắn các vít vào cột sống hoặc xương sườn của bạn. Khi trẻ lớn lên, bác sĩ sẽ điều chỉnh độ dài của các thanh đó.

Phòng chống vẹo cột sống

Không có cách nào để ngăn ngừa vẹo cột sống. Vì vậy, hãy quên đi những lời đồn mà bạn có thể đã từng nghe, chẳng hạn như chấn thương khi chơi thể thao thời thơ ấu gây ra chứng vẹo.

Tương tự như vậy, nếu con bạn dang đi học, bạn có thể lo lắng về sức nặng của sách vở mà chúng chúng mang theo. Mặc dù ba lô nặng có thể gây đau lưng, vai và cổ nhưng chúng không dẫn đến vẹo cột sống.

Còn về tư thế xấu thì sao? Cách mà một người đứng hay ngồi không ảnh hưởng đến nguy cơ mắc chứng vẹo cột sống. Nhưng cột sống cong có thể gây ra độ nghiêng đáng kể. Nếu con bạn không thể đứng thẳng, hãy đến bác sĩ để họ kiểm tra cột sống của chúng.

Những lý do khác khiến lưng tôi bị cong

Có ba loại rối loạn cong vẹo cột sống chính, bao gồm:

Tật xương sống cong ra trước (Lordosis): còn được gọi là võng lưng (swayback), cột sống của một người bị võng lưng cong vẹo đáng kể vào trong ở phần lưng dưới.
Gù cột sống (Kyphosis): đây là một tình trạng cong bất thường của lưng trên (cong hơn 50 độ)
Vẹo cột sống (Scoliosis): một người bị vẹo cột sống có cột sống cong sang một bên. Đường cong thường có hình chữ S hoặc chữ C.

Nguồn: WebMD

Khi có các dấu hiệu bất thường về cơ xương khớp, hãy tìm đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng không mong muốn xảy ra. Tại Pasteur, đội ngũ nhân viên y tế giàu kinh nghiệm, tận tình chu đáo cùng với trang bị hiện đại, hệ thống máy 4D/3D Voluson E6 giúp hỗ trợ bác sĩ phát hiện sớm những bất thường của người bệnh.