Mục lục

Phình động mạch não là gì?

Phình động mạch não hay phình mạch não là tình trạng mạch máu não phình to thành hình túi hay hình thoi. Phình mạch não có thể gặp ở bất kỳ vị trí nào của động mạch não. Tỷ lệ phình động mạch não ở phụ nữ cao hơn ở nam giới.

Phình mạch não là yếu tố nguy cơ của vỡ động mạch não gây xuất huyết não. Vỡ phình động mạch não gây xuất huyết dưới nhện, đây là một biến chứng để lại nhiều di chứng cũng như tỷ lệ tử vong cao.

Triệu chứng của phình động mạch não

Một số triệu chứng có thể gặp của phình động mạch não như đau đầu, giảm thị lực hay khi khối phình chèn ép vào dây thần kinh số III có thể gây lác mắt, tật nhìn đôi…Phình động mạch não bị vỡ có thể gây triệu chứng như:

Đau đầu dữ dội
Buồn nôn, nôn
Gáy cứng
Suy giảm ý thức
Triệu chứng của thần kinh khu trú từ mức độ nhẹ đến nặng: liệt nửa người, liệt vận động mắt, mất khả năng diễn tả bằng ngôn ngữ…

Đối tượng nguy cơ mắc phình động mạch não

Các yếu tố về gen: Một số bệnh di truyền làm tăng nguy cơ phình động mạch não như

Bệnh mô liên kết ví dụ hội chứng Ehler- Danlos
Bệnh thận đa nang
Cường Aldosteron có tính chất gia đình typ 1
Hội chứng Moyamoya
Gia đình có người mắc bệnh

Ngoài ra, các đối tượng sau cũng có nguy cơ mắc bệnh phình động mạch não:

Tăng huyết áp
Hút thuốc lá
Thiếu hụt estrogen ở nữ: thường sau mãn kinh, làm giảm collagen ở mô, tăng nguy cơ phình mạch não
Hẹp eo động mạch chủ
Phình động mạch não có nguy hiểm không

Chẩn đoán phình động mạch não

Phình động mạch não có thể được chẩn đoán qua thăm khám lâm sàng kết hợp với những xét nghiệm như chụp cắt lớp vi tính não hay chụp cộng hưởng từ não. Tùy theo kích thước của của túi phình mà bác sĩ sẽ tư vấn hướng điều trị khác nhau.

Trường hợp túi phình có kích thước lớn có thể được điều trị bằng phương pháp can thiệp nội mạch hoặc phẫu thuật:

Với phương pháp can thiệp nội mạch, bác sĩ sẽ đưa một vật liệu bằng platinum để gây huyết khối tại túi phình (nút túi phình mạch não bằng coil)
Phẫu thuật mở sọ, dùng dụng cụ để kẹp túi phình

Cần kiểm soát tốt huyết áp cũng như duy trì chế độ dinh dưỡng và tập luyện khoa học, không hút thuốc lá để giảm nguy cơ phình động mạch não. Khám sức khỏe định kỳ, trao đổi với bác sĩ khi có tình trạng hẹp eo động mạch chủ, gia đình có tiền sử phình động mạch não…để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.

Điều trị phình động mạch não

Có hai biện pháp điều trị phình động mạch não chủ yếu hiện nay là can thiệp nội mạch hoặc phẫu thuật. Với biện pháp phẫu thuật, phẫu thuật viên sẽ mở sọ, dùng một dụng cụ (gọi là clip) để kẹp cổ túi phình. Với can thiệp nội mạch, bác sĩ can thiệp sẽ đưa một vật liệu bằng platinum (gọi là coil) vào lòng của túi phình để gây huyết khối tại túi phình

Đối với phình mạch não chưa vỡ không triệu chứng: khuyến cáo can thiệp/phẫu thuật khi kích thước túi phình >7-10mm. Can thiệp nội mạch là biện pháp ít xâm lấn hơn phẫu thuật, hiện nay được ưu tiên sử dụng

Đối với phình động mạch não vỡ:

Tùy kinh nghiệm từng trung tâm, bệnh viện mà có thể tiến hành can thiệp nội mạch hoặc phẫu thuật. Can thiệp nội mạch thường được ưu tiên hơn.
Thời điểm phẫu thuật/can thiệp: nếu bệnh nhân không có triệu chứng hoặc đau đầu nhẹ, hoặc đau đầu nhiều, gáy cứng nhưng không có triệu chứng thần kinh khu trú (trừ liệt dây thần kinh sọ), hoặc suy giảm ý thức nhẹ, triệu chứng thần kinh khu trú nhẹ can thiệp/phẫu thuật nên được thực hiện sớm trong 24-72h. Nếu bệnh nhân hôn mê, triệu chứng liệt nặng, tiên lượng thường xấu. Quyết định điều trị tùy thuộc từng trường hợp cụ thể. Bởi vì phẫu thuật trong trường hợp này có thể có nhiều biến chứng hơn là trì hoãn 10-14 ngày. Hơn nữa tình trạng phù não và cục máu đông quanh chỗ phình có thể làm phẫu thuật khó khăn hơn.
Mục tiêu huyết áp trong giai đoạn cấp được khuyến cáo dưới 160mmHg. Các thuốc có thể dùng: Labetalol, nicardipin. Tránh dùng nitroprusside hoặc nitroglycerin
Giảm thiếu máu não: Nimodipin 60mg uống mỗi 4h hoặc bơm qua sonde dạ dày. Tránh dùng đường tĩnh mạch.
Đảm bảo thể tích tuần hoàn

Tham khảo: Wikipedia

Khi có các dấu hiệu bất thường về phình động mạch não, hãy tìm đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng không mong muốn xảy ra. Tại Pasteur, đội ngũ nhân viên y tế giàu kinh nghiệm, tận tình chu đáo cùng với trang bị hiện đại, hệ thống máy 4D/3D Voluson E6 giúp hỗ trợ bác sĩ phát hiện sớm những bất thường của người bệnh.