Viêm da cơ địa là một bệnh lý rất phổ biến ở trẻ em, có đến 25% các trẻ em bị viêm da cơ địa. Cùng Phòng khám đa khoa Pasteur tìm hiểu về bệnh lý này nhé!
Biểu hiện của viêm da cơ địa
Tổn thương dạng chàm là một tổn thương điển hình của viêm da cơ địa, có 3 loại:
Cấp: tổn thương dạng chàm cấp: mụn nước tập trung thành đám trên nền da đỏ, rất ngứa, ranh giới không rõ ràng.
Chàm trải qua 5 giai đoạn: đỏ da→ mụn nước trên nền da đỏ→ mụn nước vỡ →đóng vảy tiết→ bong vảy tiết và để lại nền da hồng như ban đầu
Phân biệt
– Viêm da dầu: giác đỏ bong vảy, vảy mỡ, vị trí cung mày, rãnh mũi má, cổ, nách, bẹn, vùng tã lót
– Ghẻ: Mụn nước vùng kẽ tay, vú, bẹn; rất ngứa về đêm; gia đình có người bị
– Tổn thương dạng nấm (dạng vòng, ở trung tâm gồ cao da lành, rõ ràng có đóng vảy ở xung quanh)
Mạn: dày da lichen hóa-da dày cộm lên- là hậu quả của việc ngứa nhiều và gãi liên tục (ví dụ nếp Dennie-Morgan ở dưới mi mắt là 1 trong những tiêu chuẩn chẩn đoán viêm da cơ địa). Tổn thương rất khó điều trị
Bán cấp: dày sừng, sẩn đỏ, trợt, vảy tiết và đôi khi có ít mụn nước
*Trên một bệnh nhân có thể xuất hiện cả ba dạng tổn thương. Mỗi dạng tổn thương sẽ được điều trị khác nhau.
2. Phân loại viêm da cơ địa
2.1. Viêm da cơ địa ấu thơ
– 3 tháng đến 2 tuổi
– Tổn thương dạng chàm, đối xứng
– Vị trí: 2 má, da đầu, trán, cổ, mặt duỗi chi: đầu gối, khuỷu tay. Không có vùng tã lót
– Xu hướng 90% khỏi lúc 18-24 tháng
2.2. Viêm da cơ địa trẻ lớn hoặc người lớn: tổn thương giống nhau
– Vị trí: vùng nếp gấp: cổ, mặt trước khuỷu, khoeo chân
– Tổn thương luôn đối xứng
– Trẻ lớn hơn khoảng 50-60% khỏi khi lớn lên; người lớn bị viêm da cơ địa hầu như không khỏi.
3. Các yếu tố làm nặng hơn viêm da cơ địa
– Cào gãi
– Dị nguyên: thức ăn, sữa bột, không khí, lông mèo, mạt bụi nhà..
– Các chất kích ứng da: xà phòng, bột giặt, thuốc tẩy, vải len, khói thuốc..
– Khí hậu nóng, lạnh hay khô
– Da khô do tắm rửa lâu, nhiều lần
– Nhiễm trùng, nhiễm virus
– Kinh nguyệt, thai kỳ
– Stress
4. Tiêu chuẩn chẩn đoán viêm da cơ địa của Hanifin và Rajka:
4.1. Tiêu chuẩn chính (4 tiêu chuẩn)
+ Ngứa
+ Hình thái và vị trí tổn thương điển hình:
Lichen hóa ở các nếp gấp trẻ em hoặc thành dải ở người lớn
Mụn nước tập trung thành đám ở mặt và mặt duỗi các chi ở trẻ em và trẻ sơ sinh
+ Tổn thương viêm da mạn tính và tái phát
+ Tiền sử cá nhân hay gia đình có mắc các bệnh dị ứng (hen, viêm mũi dị ứng, Viêm da cơ địa)
4.2. Tiêu chuẩn phụ (23 tiêu chuẩn)
+ Khô da
+ Vảy cá thông thường
+ Phản ứng da tức thì
+ Tuổi phát bệnh sớm
+ Dễ nhiễm trùng da
+ Viêm da bàn tay, bàn chân không đặc hiệu
+ Chàm núm vú
+ Viêm môi bong vảy
+ Viêm kết mạc tái phát
+ Nếp dưới mi mắt của Dennie Morgan
+ Ngứa khi bài tiết mồ hôi
+ Tăng IgE huyết thanh
+ Tăng sắc tố quanh mắt
+ Vảy phấn trắng Alba (Chàm khô)
+ Nếp lằn cổ trước
+ Ban đỏ, ban xanh ở mặt
+ Không chịu được len và chất hòa tan mỡ
+ Dày sừng quanh nang lông
+ Dị ứng thức ăn
+ Viêm kết mạc
+ Giác mạc hình chóp
+ Đục thủy tinh thể dưới màng bọc trước
+ Tiến triển bệnh có ảnh hưởng bởi yếu tố môi trường và tinh thần
Chẩn đoán xác định khi có từ 3 tiêu chuẩn chính trở lên và từ 3 tiêu chuẩn phụ trở lên
5. Biến chứng chính của viêm da cơ địa
Bội nhiễm tụ cầu vàng
Nhiễm Herpes simplex virus: (Eczema herpeticum): trẻ sốt, nổi hạch vùng, sang thương da: mụn nước vỡ ra để lại vùng da đỏ trợt nông, đồng đều một hình thái.., đau nhiều.
6. Quản lý và điều trị viêm da cơ địa
Không có phương pháp nào chữa khỏi bệnh hoàn toàn. Điều trị tùy theo từng giai đoạn, mức độ bệnh
6.1. Mục đích điều trị
Chống viêm
Kiểm soát ngứa
Kiểm soát bội nhiễm
Phòng những đợt tái phát: dưỡng ẩm- kiểm soát yếu tố nặng
6.2. Điều trị cụ thể
Tại chỗ: corticoid, tacrolimus (dùng cho trẻ từ 2 tuổi trở lên, chế phẩm 0.03%), dưỡng ẩm
Toàn thân:
+ Kháng histamin: tuy nhiên không kiểm soát triệu chứng ngứa tốt lắm trong viêm da cơ địa
+ Kháng sinh nếu có bội nhiễm
+ Kháng virus nếu nhiễm herpes
+ Ức chế miễn dịch: CyA, MTX, Azathioprine, Corticoid
Trên đây là một số thông tin về bệnh lý viêm da cơ địa. Trường hợp cần thăm khám tại Phòng khám đa khoa Pasteur, quý khách hàng có thể liên hệ Tổng đài 0236 9999 868 hoặc đặt lịch hẹn để được hỗ trợ nhanh chóng.
Bác sĩ Nguyễn Thành Trung
