Ung thư gan là một trong những căn bệnh ung thư phổ biến tại Việt Nam, thường không có triệu chứng rõ ràng cho đến giai đoạn muộn. Việc phát hiện sớm thông qua tầm soát định kỳ là rất quan trọng, giúp tăng cơ hội điều trị thành công. Việt Nam đứng đầu về số ca mắc và tử vong do ung thư gan, với các nguyên nhân chính bao gồm nhiễm virus viêm gan B và C và lạm dụng nhiều rượu, bia. Cùng phòng khám đa khoa Pasteur tìm hiểu về bệnh ung thư gan và cách phát hiện sớm tại bài viết dưới đây để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình.
1. Ung thư gan là gì?
Ung thư gan là ung thư bắt đầu trong tế bào của gan, bao gồm hai loại chính: ung thư gan nguyên phát và ung thư gan thứ phát hoặc di căn. Ung thư gan nguyên phát phát triển trực tiếp từ các tế bào gan, trong khi ung thư gan thứ phát bắt nguồn từ các tế bào ung thư lan từ cơ quan khác đến gan. Loại phổ biến nhất là ung thư biểu mô tế bào gan (HCC), thường liên quan đến viêm gan B, C hoặc xơ gan.
2. Dấu hiệu của ung thư gan
Ung thư gan có thể không biểu hiện rõ ràng ở giai đoạn đầu, nhưng khi bệnh tiến triển, một số dấu hiệu và triệu chứng có thể xuất hiện, bao gồm:
- Vàng da và vàng mắt (Jaundice): Jaundice là một trong những dấu hiệu dễ nhận biết nhất của ung thư gan, khi làn da và tròng mắt của bệnh nhân chuyển sang màu vàng. Điều này xảy ra do khối u trong gan chặn đường lưu thông của dịch mật, làm cho bilirubin, một chất có trong máu và mật, tích tụ và gây vàng da. Jaundice thường đi kèm với các triệu chứng khác như ngứa và nước tiểu sẫm màu
- Giảm cân không rõ nguyên nhân: Một số bệnh nhân mắc ung thư gan có thể trải qua giảm cân đáng kể mà không thay đổi chế độ ăn hoặc hoạt động thể chất. Sự giảm cân này không rõ ràng có thể là do ung thư ảnh hưởng đến khả năng của cơ thể trong việc chuyển hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng.
- Cảm giác đau, nặng ở vùng hạ sườn phải: Đau bụng có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe, nhưng trong trường hợp của ung thư gan, đau thường tập trung ở vùng hạ sườn phải, ngay dưới cơ hoành. Đau có thể từ nhẹ đến nghiêm trọng và thường tăng lên khi khối u lớn hơn hoặc khi có sự lan rộng của ung thư.
- Buồn nôn và nôn: Ở giai đoạn muộn, ung thư gan có thể gây ra cảm giác buồn nôn và nôn mửa, làm giảm khẩu phần ăn và gây giảm cân. Điều này có thể là do áp lực từ khối u trên dạ dày hoặc do sự cản trở chức năng gan.
- Mệt mỏi và suy nhược cơ thể: Mệt mỏi liên tục và suy nhược không rõ nguyên nhân có thể là dấu hiệu của ung thư gan. Điều này có thể do cơ thể bị mất nước, thiếu dinh dưỡng do khối u tiêu thụ năng lượng và chất dinh dưỡng.
Nếu bạn hoặc ai đó bạn biết gặp phải bất kỳ triệu chứng nào trong số này, đặc biệt là nếu chúng kéo dài hoặc tăng lên, nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
3. Ung thư gan có chữa được không?
Ung thư gan có thể được chữa trị nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm. Tùy vào loại và giai đoạn của ung thư, cũng như tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân, có thể áp dụng các phương pháp điều trị khác nhau như phẫu thuật cắt bỏ khối u, ghép gan, điều trị hóa chất, liệu pháp mục tiêu, và điều trị bức xạ. Tuy nhiên, cơ hội điều trị thành công cao hơn đáng kể khi bệnh được chẩn đoán sớm .
Các yếu tố nguy cơ bao gồm viêm gan B và C mạn tính, xơ gan, tiếp xúc với aflatoxin, lạm dụng rượu, và một số điều kiện y tế di truyền. Phòng ngừa ung thư gan có thể thông qua việc tiêm phòng vacxin viêm gan B, tránh tiếp xúc với aflatoxin, kiểm soát tiêu thụ rượu và duy trì một lối sống lành mạnh.
4. Nguyên nhân gây ung thư gan
Ung thư gan có thể phát triển do nhiều nguyên nhân khác nhau, một số trong số đó bao gồm:
- Xơ gan: Là nguyên nhân hàng đầu, gặp ở khoảng 80% các trường hợp ung thư gan, chủ yếu do nhiễm virus viêm gan B và C, xơ gan do rượu hoặc nhiễm sắt.
- Nhiễm virus viêm gan B và C: Nhiễm mạn tính có thể dẫn đến ung thư gan sau 20 – 40 năm, ngay cả khi chưa có xơ gan .
- Tiếp xúc với aflatoxin: Độc tố từ nấm Aspergillus có mặt trong lạc, đỗ mốc là nguyên nhân gây ra ung thư gan .
- Tiêu thụ rượu bia quá mức: Là yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư gan do ảnh hưởng tiêu cực đến gan.
- Dùng thuốc tránh thai kéo dài: Có thể làm tăng nguy cơ ung thư gan do tạo ra Adenoma trong gan .
- Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu và bệnh đái tháo đường: Cũng là các yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư gan.
Mỗi trường hợp ung thư gan mang trong mình một câu chuyện đặc thù về nguyên nhân và diễn biến, thường là sự kết hợp của nhiều yếu tố khác nhau từ lối sống, yếu tố môi trường, đến di truyền. Nhận thức đầy đủ về những nguyên nhân này không chỉ giúp chúng ta hình thành nên các biện pháp phòng ngừa hiệu quả mà còn là chìa khóa quan trọng trong việc sàng lọc sớm, nhận diện rủi ro và triển khai các phương pháp điều trị phù hợp.
5. Phương pháp điều trị ung thư gan
Phương pháp điều trị ung thư gan phụ thuộc vào nhiều yếu tố như giai đoạn của bệnh, tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân, và tính chất cụ thể của khối u. Dưới đây là một số phương pháp điều trị chính được sử dụng:
- Phẫu thuật cắt bỏ: Phương pháp này bao gồm việc cắt bỏ phần gan chứa khối u. Điều này chỉ khả thi khi khối u ở giai đoạn sớm, còn nhỏ và đã không lan rộng ra ngoài gan. Phẫu thuật cắt bỏ cũng yêu cầu sức khỏe tổng thể của bệnh nhân phải tốt và gan còn lại phải đủ khỏe mạnh để duy trì chức năng sau khi một phần được cắt bỏ.
- Ghép gan: Ghép gan là một lựa chọn cho những bệnh nhân có khối u không thể cắt bỏ được hoặc khi gan đã bị tổn thương nặng nề do xơ gan. Đây là một phương pháp phức tạp và cần có nguồn gen tương thích từ người cho, sống hoặc đã qua đời.
- Hóa trị: Hóa trị dùng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư, thường qua đường tĩnh mạch. Đây có thể không phải là liệu pháp chính cho ung thư gan do khả năng chịu đựng của gan đối với thuốc, nhưng nó có thể giúp giảm triệu chứng và ngăn chặn sự lan rộng của bệnh.
- Liệu pháp mục tiêu: Liệu pháp mục tiêu tập trung vào các đặc điểm cụ thể của tế bào ung thư. Các loại thuốc trong liệu pháp này tìm kiếm và tấn công các tế bào ung thư mà không làm hại các tế bào bình thường, giảm thiểu tác dụng phụ.
- Xạ trị: Đây là việc sử dụng tia bức xạ cao năng để tiêu diệt tế bào ung thư hoặc ngăn chúng phát triển. Xạ trị không phải là phương pháp chính cho ung thư gan nhưng có thể được sử dụng để giảm đau hoặc kiểm soát sự lan rộng của bệnh ở giai đoạn muộn.
Lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ giữa bệnh nhân và đội ngũ y tế, dựa trên đánh giá kỹ lưỡng về lợi ích và rủi ro cũng như mong muốn và mục tiêu điều trị của bệnh nhân.
Ung thư gan là một bệnh lý không phân biệt tuổi tác hay giới tính, nên việc duy trì một cuộc sống khỏe mạnh cùng với việc tiêm chủng vắc xin đầy đủ là rất quan trọng. Hơn nữa, việc thực hiện các cuộc kiểm tra sức khỏe định kỳ để sàng lọc bệnh là bước tiếp theo thiết yếu giúp bạn bảo vệ lá gan của mình một cách hiệu quả. Nếu bạn cần tư vấn thêm, hãy liên hệ ngay hotline 0236.9999.868 của Phòng khám đa khoa Pasteur nhé!