Mục lục

Thế nào là tiết dịch núm vú?

Tiết dịch núm vú là hiện tượng dịch tiết ra từ núm vú. Đó là triệu chứng rất phổ biến ở vú và trong hầu hết các trường hợp thì đó là một phần chức năng bình thường của vú chứ không phải do một vấn đề nào đó gây ra. Núm vú chỉ tiết dịch đơn độc (không có cục u hoặc thay đổi ở núm vú) là một triệu chứng rất hiếm gặp trong ung thư vú. Thông thường có 15–20 ống dẫn sữa mở ra ở mỗi núm vú. Tiết dịch có thể đến từ một hoặc một số ống dẫn sữa này.

Đặc điểm của dịch tiết núm vú là gì?

Tiết dịch núm vú có thể có thể:

Tự nhiên (dịch rò rỉ từ vú mà không phải do bất kỳ sự bóp núm vú hoặc đè ép nào lên vú); hoặc
Do bị bóp nặn (dịch chỉ chảy ra khỏi núm vú khi núm vú bị bóp hoặc có đè ép lên vú)

Các câu hỏi khác có thể được sử dụng để mô tả việc tiết dịch núm vú bao gồm:

Dịch tiết ra từ một bên vú hay đến từ cả hai bên vú?
Nó đến từ một ống dẫn sữa (một lỗ trên núm vú) hay nhiều hơn một?
Màu sắc của dịch tiết là gì? Dịch tiết từ núm vú thường có màu vàng, xanh hoặc đục như sữa. Đây thường không phải là một nguyên nhân gây lo ngại. Chất dịch có màu máu (đỏ tươi), màu nâu hoặc trong như pha lê có thể nghiêm trọng hơn. Nếu khó phân biệt được nó có màu gì thì việc nhỏ một ít chất lỏng lên khăn giấy trắng có thể giúp ích.
Biểu hiện của tiết dịch núm vú

Tiết dịch núm vú nội tiết tố bình thường

Tiết dịch núm vú là hiện tượng rất phổ biến. Dịch có thể được tiết ra từ núm vú của khoảng 50–70% phụ nữ bình thường khi sử dụng các kỹ thuật đặc biệt, xoa bóp hoặc thiết bị đặc biệt như máy hút sữa. Sự tiết dịch núm vú bình thường được gọi là ‘tiết dịch sinh lý’.

Dịch tiết này thường có màu vàng, đục như sữa hoặc xanh, nó không xảy ra một cách tự nhiên và thường có thể tiết ra từ nhiều ống dẫn sữa. Tiết dịch sinh lý từ núm vú không phải là nguyên nhân đáng lo ngại.

Núm vú tiết dịch sữa (tự phát hoặc do bóp) cũng là hiện tượng bình thường (sinh lý) khi mang thai và cho con bú.

Khi nào núm vú tiết dịch bất thường?

Tiết dịch núm vú tự nhiên không liên quan đến mang thai hoặc cho con bú được coi là bất thường. Trong hầu hết các trường hợp, nguyên nhân của nó không phải ung thư (lành tính). Núm vú tiết dịch tự nhiên do bệnh lý ở vú thường chỉ xuất phát từ một bên vú (đơn phương), giới hạn trong một ống dẫn sữa duy nhất và màu sắc trong suốt hoặc có máu.

Tiết dịch núm vú kèm theo các triệu chứng khác như có khối u ở vú hoặc loét hoặc tụt núm vú cần được thăm khám kịp thời, ngay cả khi nó không tự nhiên hoặc có lẫn máu.

Nguyên nhân gây tiết dịch núm vú bất thường là gì?

Có nhiều nguyên nhân gây tiết dịch núm vú. Bao gồm:

Dãn ống tuyến vú (Duct ectasia)

Đây là một tình trạng lành tính, tức là không phải ung thư, các ống dẫn sữa dưới núm vú mở rộng và có tình trạng viêm ở thành ống dẫn. Nó thường xảy ra ở phụ nữ sau thời kỳ mãn kinh. Dịch tiết ra do giãn ống dẫn sữa thường xuất phát từ cả hai vú, có màu vàng, xanh lá cây, hoặc nâu và xuất phát từ nhiều ống dẫn sữa. Trong hầu hết các trường hợp, không cần điều trị. Nếu dịch tiết ra gây khó chịu, các ống dẫn phía sau núm vú có thể được phẫu thuật cắt bỏ.

U nhú trong ống tuyến vú (Duct papiloma)

U nhú ống dẫn sữa là sự phát triển bên trong ống dẫn sữa ở vú, thường ở gần núm vú. Nó có thể không gây ra triệu chứng nào hoặc có thể khiến tiết dịch núm vú trong hoặc có máu. Nó thường xuất phát từ một ống dẫn duy nhất và chỉ từ một bên vú. Hiếm khi, u nhú ống có thể liên quan đến ung thư vú và chúng có thể khó chẩn đoán chắc chắn bằng sinh thiết kim nên chúng thường được phẫu thuật cắt bỏ.

Chàm núm vú (Nipple eczema)

Bệnh chàm hoặc viêm da ảnh hưởng đến da núm vú, đặc biệt nếu nó bị nhiễm trùng, có thể gây tiết dịch núm vú rỉ nước, đóng vảy. Việc điều trị cũng tương tự như đối với bệnh chàm ở những nơi khác trên cơ thể; các loại kem bôi da có chứa cortisone là phương pháp điều trị đầu tay.

Ung thư vú (Breast cancer)

Ung thư vú là một nguyên nhân hiếm gặp gây tiết dịch núm vú. Ít hơn 5% phụ nữ mắc bệnh ung thư vú có tiết dịch núm vú và hầu hết những phụ nữ này đều có các triệu chứng khác, chẳng hạn như có cục u hoặc núm vú bị tụt vào trong, cũng như tiết dịch ở núm vú.

Bệnh Paget’s

Bệnh Paget là một loại ung thư vú đặc biệt liên quan đến núm vú. Bệnh Paget thường gây loét và mòn da núm vú và có thể liên quan đến dịch tiết núm vú có máu.

Nguyên nhân nội tiết tố

Hội chứng Galactorrhoea là hiện tượng núm vú tiếtnsữa, không liên quan đến việc mang thai hoặc cho con bú. Nguyên nhân là do sự sản xuất bất thường của một loại hormone gọi là prolactin. Điều này có thể do các bệnh ở các tuyến khác trong cơ thể kiểm soát sự tiết hormone, chẳng hạn như tuyến yên và tuyến giáp.

Thuốc và điều trị

Mức prolactin cao bất thường cũng có thể do một số loại thuốc gây ra. Chúng bao gồm thuốc tránh thai, liệu pháp thay thế hormone và thuốc dùng để điều trị buồn nôn, trầm cảm và rối loạn tâm thần. Các loại thuốc như cocaine và chất kích thích cũng có thể gây ra nồng độ prolactin cao. Sau khi cho con bú, núm vú tiết dịch sữa kéo dài cũng là điều bình thường.

Điều trị chảy dịch núm vú như thế nào?

Tiết dịch núm vú được chẩn đoán là ‘tiết dịch sinh lý’ không cần điều trị. Điều quan trọng là phải ngừng vắt hoặc bóp núm vú và vú vì điều này khiến dịch tiết ra nhiều hơn. Giống như khi cho con bú, vú sẽ tiết ra dịch để thay thế dịch bị loại bỏ và điều này sẽ tiếp tục cho đến khi bạn vắt sữa.

Việc tiết dịch thường sẽ dừng lại khi bạn ngừng bóp. Núm vú tiết dịch tự nhiên, có máu, dai dẳng và không liên quan đến việc mang thai hoặc cho con bú cần được xem xét thêm. Việc xem xét này sẽ bao gồm khám lâm sàng của bác sĩ và chụp nhũ ảnh và/hoặc siêu âm vú. Ngoài ra còn có X-quang tuyến vú có thuốc cản quang là ‘ductogram’. Một lượng nhỏ thuốc cản quang được tiêm vào ống dẫn sữa vùng núm vú. Điều này phác thảo ống dẫn và giúp xác định sự phát triển bất thường trong lớp niêm mạc ống tuyến vú. Đôi khi bác sĩ cũng có thể gửi mẫu dịch tiết ra để kiểm tra tế bào dưới kính hiển vi nhằm tìm tế bào ung thư.

Nếu có bất kỳ sự bất thường nào được tìm thấy trong các xét nghiệm này, có thể đề nghị sinh thiết. Có thể gồm một xét nghiệm đơn giản như sinh thiết bằng kim nhỏ (FNA) hoặc sinh thiết lõi (core biopsy). Đôi khi vị trí này cần phải được bác sĩ phẫu thuật cắt bỏ ngay cả khi các xét nghiệm cho kết quả bình thường vì những thay đổi trong ống tuyến núm vú có thể khó nhìn thấy trên phim nhũ ảnh và siêu âm.

Tôi có cần phẫu thuật không?

Phẫu thuật đối với tiết dịch núm vú đôi khi được khuyến khích. Nó thường được dành riêng cho những trường hợp nghi ngờ có sự bất thường đáng kể, chẳng hạn như u nhú hoặc ung thư vú. Phẫu thuật cũng thường cần thiết đối với trường hợp núm vú chảy dịch có máu ngay cả khi các xét nghiệm không cho thấy bất thường. Trong trường hợp này, người ta sẽ dò tìm các ống dẫn dưới núm vú để loại trừ những bất thường đáng kể không thấy được trong các xét nghiệm. Phẫu thuật cũng có thể được thực hiện như một thủ thuật để chữa chứng chảy dịch khó chịu do các tình trạng như giãn ống dẫn trứng.

Tham khảo: Westmead Breast Cancer Institute

Khi có các dấu hiệu bất thường về sản phụ khoa, hãy tìm đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng không mong muốn xảy ra. Tại Pasteur, đội ngũ nhân viên y tế giàu kinh nghiệm, tận tình chu đáo cùng với trang bị hiện đại, hệ thống máy 4D/3D Voluson E6 giúp hỗ trợ bác sĩ phát hiện sớm những bất thường của người bệnh.