Hạch là một cấu trúc nhỏ, hình dạng giống hạt đậu, phân bố khắp nơi trên cơ thể. Chúng chứa các tế bào miễn dịch và có chức năng bắt giữ, tiêu diệt những vi khuẩn lạ xâm nhập vào cơ thể, hoặc các tế bào lạ. Do đó, khi chúng ta bị nhiễm khuẩn thường có triệu chứng nổi hạch tại vị trí đó.
Hạch hay còn gọi là hạch bạch huyết hoặc hạch lympho. Chúng nằm trong hệ thống mạch bạch huyết của cơ thể. Tương tự như hệ tuần hoàn, đưa máu đến toàn bộ các cơ quan trong cơ thể, thì hệ thống mạch bạch huyết cũng như vậy gồm hệ thống mạch bạch huyết và hạch. Chúng là cơ quan nằm trong hệ thống miễn dịch của cơ thể, có chức năng bắt giữ và tiêu diệt các dị nguyên khi xâm nhập vào cơ thể.
Đối với những trường hợp nhiễm khuẩn, mà thường gặp nhất là triệu chứng nổi hạch vùng cổ do các tác nhân gây viêm vùng hầu họng. Khi đó hạch vùng cổ có thể nổi lên, ta có thể xác định được ranh giới hạch rõ ràng, hạch mềm và di động. Bên cạnh đó, có thể kèm theo các triệu chứng tại vùng hạch nổi như sưng, nóng, đỏ, đau. Và các hạch này sẽ biến mất, trở về kích thước như cũ khi chúng ta điều trị khỏi tác nhân gây nhiễm khuẩn.
Một trường hợp khác, ít gặp hơn nhưng có thể xảy ra, đó chính là hạch do ung thư. Các tế bào ung thư tại khối u ban đầu có thể di căn đến các vị trí khác trong cơ thể. Các tế bào này có thể vào máu theo hệ tuần hoàn đến các cơ quan khác và hình thành khối u ở đó. Hoặc chúng có thể đi vào hệ thống mạch bạch huyết. Khi các tế bào ung thư này đi đến các hạch, chúng có thể được hệ thống miễn dịch nhận diện là các tế bào lạ, sau đó bắt giữ và tiêu diệt.
Tuy nhiên, sẽ có một số tế bào ung thư vượt qua được “hàng rào” này và bắt đầu hình thành, phát triển các tế bào ung thư tạo thành khối u ngay tại hạch, làm hạch to lên
Các đặc điểm có thể nghi ngờ một trường hợp nổi hạch của bệnh lý ác tính đó là:
- Nổi hạch nhưng không có tiêu điểm nhiễm trùng
- Hạch ngày càng to lên và không biến mất trong khoảng thời gian 2-4 tuần
- Tính chất hạch cứng, chắc, ít di động
- Nổi hạch kèm theo các triệu chứng như sốt dai dẳng kéo dài trên 14 ngày, ra mồ hôi về đêm, sụt cân không rõ nguyên nhân
- Nổi hạch kèm theo các triệu chứng như khó nuốt
Khi có các triệu chứng nghi ngờ, hãy đến các trung tâm y tế để được khám, làm một số xét nghiệm tầm soát ung thư cần thiết và tư vấn phù hợp. Để xác định đúng tính chất của hạch, sau khi thăm khám, bác sĩ có thể đề nghị sinh thiết hạch. Vì đây là một xét nghiệm xâm lấn, phải lấy các tế bào hoặc mẫu mô của hạch, nên sẽ không có chỉ định thường quy. Và hạch viêm do các tác nhân nhiễm trùng thường chiếm đa số.
#pasteurclinic
#hach
Bác sĩ Nguyễn Thành Trung
