Liệu pháp Insulin là một phần quan trọng trong điều trị đái tháo đường. Nó giúp kiểm soát lượng đường trong máu và ngăn ngừa các biến chứng của bệnh tiểu đường. Nó hoạt động giống như hormone insulin mà cơ thể thường tạo ra.
Vai trò của Insulin trong cơ thể
Insulin được tiết ra từ một cơ quan ở vùng dạ dày gọi là tuyến tụy. Chức năng chính của insulin là đảm bảo đường từ các chất dinh dưỡng trong thức ăn được sử dụng hoặc dự trữ đúng cách trong cơ thể.
Nếu cơ thể của bạn có thể sản xuất đủ insulin, bạn sẽ không bị đái tháo đường. Ở những người không mắc bệnh tiểu đường, insulin giúp:
- Kiểm soát lượng đường máu: Sau khi ăn, cơ thể bạn sẽ phân giải các chất dinh dưỡng là carbohydrate thành đường gọi là glucose. Glucose là nguồn năng lượng chính của cơ thể. Nó còn được gọi là đường trong máu. Đường trong máu tăng lên sau khi bạn ăn.
Khi glucose đi vào máu, tuyến tụy sẽ đáp ứng bằng cách tạo ra insulin. Sau đó insulin cho phép glucose đi vào tế bào của cơ thể để cung cấp năng lượng cho chúng.
- Dự trữ thêm glucose để tạo năng lượng: Sau khi ăn, nồng độ insulin tăng cao. . Glucose bổ sung được lưu trữ trong gan. Glucose được lưu trữ này được gọi là glycogen.
Giữa các bữa ăn, nồng độ insulin thấp. Trong thời gian đó, gan giải phóng glycogen vào máu dưới dạng glucose. Điều này giữ lượng đường trong máu trong một phạm vi hẹp.
Nếu bạn bị đái tháo đường:
Lượng đường trong máu của bạn tiếp tục tăng sau khi ăn. Bởi vì không đủ lượng insulin để đưa glucose vào trong tế bào của cơ thể. Với bệnh đái tháo đường type 1, tuyến tụy ngừng sản xuất insulin. Với bệnh đái tháo đường type 2, tuyến tụy không tạo ra đủ insulin. Và ở một số người mắc bệnh đái tháo đường thì cơ thể sử dụng insulin không hiệu quả.
Nếu bạn không điều trị đái tháo đường, lượng đường trong máu cao có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe theo thời gian. Những tình trạng này bao gồm:
- Nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ
- Bệnh thận có thể dẫn đến suy thận
- Vấn đề ở mắt, bao gồm mù
- Tổn thương thần kinh với đau dây thần kinh hoặc tê, gọi là bệnh thần kinh đái tháo đường
- Các vấn đề về chân có thể dẫn đến phẫu thuật cắt bỏ bàn chân.
- Các vấn đề răng miệng
Mục tiêu của liệu pháp Insulin
Liệu pháp insulin giúp giữ lượng đường trong máu của bạn trong phạm vi mục tiêu. Nó giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Nó giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.
Nếu mắc đái tháo đường type 1, bạn cần điều trị bằng Insulin để duy trì sức khỏe, thay thế Insulin mà cơ thể không tạo ra.
Nếu mắc đái tháo đường type 2, liệu pháp Insulin là một phần trong quá trình điều trị. Nó cần thiết khi những thay đổi về lối sống lành mạnh và các phương pháp điều trị bệnh đái tháo đường khác không kiểm soát được lượng đường trong máu.
Liệu pháp insulin đôi khi cũng cần thiết để điều trị bệnh đái tháo đường đường thai kỳ. Nếu bạn bị đái tháo đường thai kỳ, bạn có thể cần điều trị bằng insulin nếu lối sống lành mạnh và các phương pháp điều trị khác không đủ hiệu quả.
Các loại Insulin trong điều trị đái tháo đường
Bất kỳ loại insulin nào cũng giúp điều trị bệnh đái tháo đường. Mỗi loại khác nhau về tốc độ và thời gian kiểm soát lượng đường trong máu. Bạn có thể cần dùng nhiều loại insulin. Các yếu tố giúp xác định loại insulin bạn cần và liều lượng bao gồm:
- Type đái tháo đường mà bạn mắc phải
- Lượng đường trong máu
- Lượng đường máu của bạn thay đổi trong ngày như thế nào
- Lối sống
Các loại insulin chính bao gồm:
- Insulin tác dụng kéo dài, siêu dài hoặc Insulin tác dụng trung bình: Khi bạn không ăn, gan sẽ giải phóng glucose để cơ thể có năng lượng. Insulin tác dụng kéo dài ngăn chặn lượng đường trong máu tăng lên khi bạn không ăn.
Ví dụ về các loại insulin này là glargine (Lantus, Basaglar…), detemir (Levemir), degludec (Tresiba) và NPH (Humulin N, Novolin N…). Insulin tác dụng trung bình kéo dài khoảng 12 đến 18 giờ. Insulin tác dụng kéo dài có tác dụng trong khoảng 24 giờ. Và insulin tác dụng siêu dài kéo dài khoảng 36 giờ hoặc lâu hơn.
- Insulin tác dụng tức thời hoặc Insulin tác dụng ngắn: Những insulin này sử dụng lý tưởng là trước bữa ăn. Nếu dùng sau bữa ăn, chúng có thể giúp đưa lượng đường trong máu trở lại mức bình thường. Chúng cũng làm giảm lượng đường tăng đột biến sau khi bạn ăn. Chúng bắt đầu tác dụng nhanh hơn nhiều so với insulin tác dụng kéo dài hoặc tác dụng trung bình. Đôi khi, insulin tác dụng tức thời bắt đầu có tác dụng chỉ sau 5 đến 15 phút. Nhưng chúng hoạt động trong thời gian ngắn hơn nhiều. Insulin tác dụng tức thời kéo dài khoảng 2 đến 3 giờ. Insulin tác dụng ngắn kéo dài khoảng 3 đến 6 giờ.
Ví dụ về các loại insulin này gồm aspart tác dụng cực nhanh (Fiasp), và lispro (Lyumjev); aspart tác dụng nhanh (NovoLog), glulisine (Apidra) và lispro (Humalog, Admelog); và tác dụng ngắn, đều đặn (Humulin R, Novolin R).
Đôi khi, nhà sản xuất insulin kết hợp hai loại insulin. Được gọi là insulin hỗn hợp. Nó có thể hữu ích cho những ai gặp khó khăn khi sử dụng nhiều loại insulin. Insulin hỗn hợp thường bắt đầu có tác dụng sau 5 đến 60 phút, có thể tiếp tục hoạt động trong 10 đến 16 giờ.
Cần lưu ý rằng các chế phẩm insulin khác nhau sẽ khác nhau về thời điểm chúng bắt đầu có tác dụng và thời gian tác dụng. Hãy nhớ rằng cần phải đọc hướng dẫn đi kèm với insulin của bạn. Và làm theo bất kỳ hướng dẫn nào từ bác sĩ của bạn.
Cách dùng Insulin
Insulin thường không có ở dạng thuốc viên. Hệ thống tiêu hóa sẽ phân giải viên thuốc trước khi nó có cơ hội phát huy tác dụng. Nhưng có nhiều cách khác để dùng insulin. Bác sĩ có thể giúp bạn quyết định phương pháp nào phù hợp nhất với bạn.
- Mũi tiêm hoặc bút tiêm: Bạn có thể tiêm insulin vào lớp mỡ ngay dưới da bằng ống tiêm và kim tiêm. Hoặc bạn có thể tiêm nó bằng một dụng cụ giống như cây bút. Cả hai loại dụng cụ đều chứa insulin có gắn kim. Tần suất bạn cần sử dụng bút insulin hoặc mũi tiêm tùy thuộc vào loại bệnh đái tháo đường mà bạn mắc phải. Nó cũng phụ thuộc vào lượng đường trong máu và tần suất ăn uống và tập luyện thể dục của thể. Bạn có thể cần tiêm insulin hoặc sử dụng bút insulin nhiều lần trong ngày.
- Máy bơm Insulin: Máy bơm insulin cung cấp cho bạn một lượng nhỏ insulin tác dụng tức thời và ổn định suốt cả ngày. Điều này hoạt động giống như sử dụng một mũi tiêm insulin tác dụng kéo dài. Máy bơm cũng có thể cung cấp một lượng insulin nhanh chóng, thường được dùng cùng với thức ăn. Điều này hoạt động giống như sử dụng một mũi tiêm insulin tác dụng tức thời. Máy bơm đẩy insulin vào một ống mỏng đặt bên dưới da. Hiện có sẵn một số loại máy bơm insulin khác nhau
- Insulin dạng hít (Afrezza): Đây là loại Insulin tác dụng tức thời. Bạn hít nó vào thông qua một thiết bị đưa vào miệng, gọi là ống hít. Bạn dùng loại insulin này vào đầu mỗi bữa ăn. Những người hút thuốc không nên sử dụng insulin dạng hít. Những người có vấn đề về phổi như hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính cũng không nên dùng.
Đôi khi, sử dụng liệu pháp insulin có thể là một thách thức. Nhưng đó là một cách hiệu quả để làm giảm lượng đường trong máu. Nói chuyện bác sĩ của bạn nếu bạn gặp bất kỳ rắc rối nào với việc tiêm insulin của mình. Hãy thông báo cho bác sĩ ngay lập tức nếu xét nghiệm đường huyết tại nhà cho thấy lượng đường trong máu của bạn rất thấp hoặc rất cao. Insulin hoặc các loại thuốc trị đái tháo đường khác của bạn có thể cần được điều chỉnh. Theo thời gian, bạn có thể tạo thói quen sử dụng insulin phù hợp với nhu cầu và lối sống của mình. Và điều đó có thể giúp bạn có một cuộc sống năng động, khỏe mạnh.
Nếu bạn dùng nhiều liều insulin mỗi ngày, hãy hỏi bác sĩ của bạn xem có cách nào để làm cho thói quen này đơn giản hơn không. Việc bổ sung các loại thuốc không chứa insulin vào kế hoạch điều trị của bạn có thể làm giảm số lượng mũi tiêm insulin bạn cần mỗi ngày. Và nếu bạn tiêm ít insulin hơn, bạn sẽ cần kiểm tra lượng đường trong máu ít thường xuyên hơn. Một số loại thuốc không chứa insulin cũng có những lợi ích sức khỏe khác. Một số có thể giúp kiểm soát cân nặng và giảm nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ, suy tim và suy thận. Một số người mắc bệnh đái tháo đường type 2 có thể ngừng dùng insulin hoàn toàn sau khi họ bắt đầu dùng thuốc không chứa insulin. Nhưng điều quan trọng là bạn phải tiếp tục dùng insulin theo quy định cho đến khi bác sĩ cho bạn biết rằng bạn có thể dừng lại.
Tham khảo: Mayo Clinic
Khi có các dấu hiệu bất thường về đái tháo đường, hãy tìm đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng không mong muốn xảy ra. Tại Pasteur, đội ngũ nhân viên y tế giàu kinh nghiệm, tận tình chu đáo cùng với trang bị hiện đại, hệ thống máy 4D/3D Voluson E6 giúp hỗ trợ bác sĩ phát hiện sớm những bất thường của người bệnh.