Mục lục

Bàn chân bẹt là gì?

Bàn chân bẹt hay còn gọi là bàn chân phẳng, là tình trạng một hoặc cả hai bàn chân có ít hoặc không có vòm. Khi đứng, các gang chân sẽ bị ấn xuống đất. Thông thường, chúng ta không thể nhìn thấy vòm bàn chân, mặc dù đôi khi vòm bàn chân xuất hiện khi bạn nhấc chân lên.

Tất cả trẻ sơ sinh đều có bàn chân bẹt khi sinh ra. Vòm bàn chân thường hình thành ở độ tuổi 6. Khoảng 2 trong số 10 trẻ em vẫn có bàn chân bẹt khi trưởng thành. Một số người lớn có vòm bị sụp xuống. Đây gọi là tình trạng “Vòm rơi – fallen arches”, là một thuật ngữ khác của bàn chân bẹt.

Bàn chân bẹt không phải là vấn đề quan trọng đối với hầu hết mọi người. Nếu bàn chân bẹt gây đau hoặc những vấn đề khác, thì các phương pháp điều trị là cần thiết để hỗ trợ.

Các kiểu bàn chân bẹt

Bàn chân bẹt có thể gây ra nhiều vấn đề cho dù chúng vẫn tồn tại sau thời thơ ấu hay phát triển ở tuổi trưởng thành. Các loại bàn chân bẹt bao gồm:

Bàn chân bẹt linh hoạt: Đây là tình trạng phổ biến nhất. Bạn có thể nhìn thấy các vòm cong ở bàn chân khi không đứng. Các vòm chân biến mất khi bạn dồn trọng lượng lên bàn chân. Bàn chân bẹt linh hoạt xuất hiện từ lúc thuở thơ ấu hoặc những năm thiếu niên. Bàn chân bẹt có thể ảnh hưởng đến cả hai bàn chân dẫn đến các vấn đề về xương khớp khác và tăng dần mức độ theo tuổi tác. Các chấn thương dây chằng ở vòm chân thường xuyên xảy ra tình trạng căng, rách và sưng viêm.
Bàn chân bẹt cứng: Một người có bàn chân bẹt cứng sẽ không có vòm bất kể là họ có đặt trọng lực lên bàn chân (khi đứng) hay không (khi ngồi). Tình trạng này thường phát triển trong những năm thiếu niên và trở nên trầm trọng hơn theo tuổi tác. Những người mắc hội chứng này thường thấy đau khi phải di chuyển nhiều vì khó uốn cong bàn chân lên hoặc xuống hoặc di chuyển chúng sang bên. Bàn chân bẹt có thể ảnh hưởng đến một chân hoặc cả hai.
Bàn chân bẹt ở người lớn (vòm rơi): Với bàn chân bẹt do người lớn mắc phải (vòm rơi), vòm bàn chân bất ngờ bị sụp xuống hoặc xẹp xuống. Vòm chân sụp khiến bàn chân hướng ra ngoài và có thể gây đau. Vấn đề có thể chỉ ảnh hưởng đến một chân. Nguyên nhân phổ biến nhất là viêm hoặc rách gân chân (gân chày sau) hỗ trợ vòm.
Xương sên đứng dọc: Một trẻ bị dị tật bẩm sinh được gọi là xương sên đứng dọc ngăn cản hình thành vòm. Xương sên ở mắt cá chân nằm sai vị trí. Phần dưới của bàn chân giống như phần dưới của một chiếc ghế bập bênh.

Những nguyên nhân gây tật bàn chân bẹt?

Bàn chân bẹt có thể do di truyền (gene). Khi trẻ lớn lên, bàn chân sẽ hình thành vòm. Một số người có vòm bàn chân cao, trong khi những người khác có vòm bàn chân rất thấp hoặc gần như không có, gây ra chân phẳng.

Một số người phát triển chân phẳng trong cuộc sống sau này. Tình trạng này đôi khi xảy ra trong gia đình. Và một số vấn đề nhất định làm tăng nguy cơ mắc chứng chân phẳng, bao gồm:

Chấn thương gân Achilles (gân gót)
Gãy xương
Bại não
Đái tháo đường
Hội chứng Down
Tăng huyết áp
Béo phì
Thai kỳ
Viêm khớp dạng thấp (RA)

Triệu chứng của tật bàn chân bẹt là gì?

Nhiều người có chân phẳng không bị đau hoặc gặp các vấn đề khác. Nhưng một số loại chân phẳng có thể gây đau. Các triệu chứng có thể bao gồm:

Chuột rút ở chân
Đau cơ (đau nhức) ở bàn chân hoặc chân
Đau ở vòm, mắt cá chân, gót chân hoặc bên ngoài bàn chân.
Đau khi đi bộ hoặc thay đổi dáng đi.
Trượt ngón chân (phần trước của bàn chân và các ngón chân hướng ra ngoài).
Triệu chứng của bàn chân bẹt

Chẩn đoán

Bác sĩ có thể chẩn đoán bằng cách đánh giá các triệu chứng và đánh giá hình dạng khi bệnh nhân đứng, ngồi và đi lại. Bệnh nhân có thể được yêu cầu chụp X-quang để xem cấu trúc xương.

Quản lý và điều trị bàn chân bẹt như thế nào?

Nhiều người có chân phẳng không gặp vấn đề gì đáng kể hoặc cần điều trị. Bác sĩ có thể đề nghị các phương pháp điều trị không phẫu thuật nếu bệnh nhân bị đau chân, cứng khớp hoặc các vấn đề khác. Hiếm khi, người ta cần phẫu thuật để khắc phục bàn chân bẹt cứng nhắc hoặc các vấn đề về xương hoặc gân.

Điều trị bao gồm:

Các thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs), nghỉ ngơi và chườm lạnh để làm giảm đau và giảm viêm.
Vậy lý trị liệu giúp kéo căng và tăng cường gân và cơ bắp, cải thiện tính linh hoạt và khả năng vận động.
Thiết bị hỗ trợ: dụng cụ chỉnh hình bàn chân, nẹp bàn chân hoặc cẳng chân và giày được làm theo yêu cầu.

Tôi có thể làm gì để dự phòng bàn chân bẹt?

Thông thường, bạn không thể làm gì để ngăn ngừa chân phẳng. Duy trì cân nặng khỏe mạnh có thể giảm đau do bàn chân bẹt.

Tiên lượng cho những người có bàn chân bẹt là gì?

Hầu hết những người có chân phẳng đều được giảm triệu chứng bằng các phương pháp điều trị không phẫu thuật. Một số người không cần bất kỳ điều trị nào. Chân phẳng có thể làm tăng nguy cơ mắc một số vấn đề như:

Viêm khớp
Gai xương
Đau thắt lưng, đau hông hoặc đau đầu gối
Đau xương cẳng chân (nẹp ống chân)

Nguồn: Cleveland Clinic

Khi có các dấu hiệu bất thường về cơ xương khớp, hãy tìm đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng không mong muốn xảy ra. Tại Pasteur, đội ngũ nhân viên y tế giàu kinh nghiệm, tận tình chu đáo cùng với trang bị hiện đại, hệ thống máy 4D/3D Voluson E6 giúp hỗ trợ bác sĩ phát hiện sớm những bất thường của người bệnh.