Nhân giáp là gì?
Nhân giáp là một vấn đề lâm sàng phổ biến hiện nay. Theo định nghĩa của Hiệp hội Tuyến giáp Hoa Kỳ, nhân giáp là một tổn thương riêng biệt trong tuyến giáp có thể phân biệt được với nhu mô tuyến giáp xung quanh trên hình ảnh.
Các nghiên cứu dịch tễ cho thấy, tỷ lệ nhân giáp có thể sờ thấy được khoảng 5% ở phụ nữ và 1% ở nam giới. Mặc khác, siêu âm độ phân giải cao có thể phát hiện nhân giáp ở 19 – 68% số người được chọn ngẫu nhiên, với tần số phát hiện nhân giáp ở nữ cao hơn nam giới. Trong số đó, 90% số nhân giáp được phát hiện là lành tính.
Các loại nhân giáp thường gặp
Nhân giáp có nhiều loại, mỗi loại có nguyên nhân gây ra khác nhau:
- Phình giáp hạt là loại thường gặp nhất, bao gồm phình giáp keo, phình giáp tuyến, nang giáp, nang xuất huyết
- Viêm giáp khu trú tự miễn là một vùng mô giáp bị viêm do rối loạn miễn dịch gây ra
- Bướu giáp tân sinh lành tính
- Ung thư là tân sinh ác tính, loại này có thể di căn hạch và hoặc di căn xa, bao gồm các loại chính: Carcinoma tuyến giáp biệt hóa tốt, Carcinoma tuyến giáp dạng tủy, Carcinoma tuyến giáp không biệt hóa và các loại hiếm gặp khác. Loại nhân giáp ác tính chỉ chiếm khoảng 10%
Thông thường bệnh nhân chỉ sờ thấy các nhân lớn, nằm ở gần bề mặt, còn các nhân nhỏ có đường kính dưới 1 cm rất khó để phát hiện khi khám bằng tay, phải chẩn đoán bằng siêu âm. Đa số bướu nhân tuyến giáp là lành tính, tiến triển rất chậm nên khó phát hiện.
Đây là bệnh lý thường gặp, qua khám lâm sàng phát hiện bệnh ở khoảng 4 – 7% dân số, tỷ lệ mắc phải ở nữ cao gấp 5 lần so với nam giới. Tỷ lệ phát hiện bệnh qua siêu âm cao hơn rất nhiều, từ 19 – 67%. Độ tuổi mắc bệnh thường gặp nhất là từ 36 – 55 tuổi.
Đa phần, trong thực hành lâm sàng phát hiện nhân giáp sẽ xảy ra ở 2 trường hợp:
- Trường hợp 1: Không có bất kỳ triệu chứng gì (trường hợp này chiếm hơn 50%). Nhân giáp lúc này được phát hiện tình cờ khi siêu âm hoặc các phương tiện chẩn đoán hình ảnh khác vì lý do như khám sức khỏe định kỳ hoặc một tình trạng bệnh lý nào đó
- Trường hợp 2: Có biểu hiện triệu chứng thể hiện qua như sờ thấy nhân giáp, nuốt vướng, nhân giáp lớn ảnh hưởng đến thẩm mỹ, khàn giọng do nhân giáp do nhân giáp xâm nhiễm vào dây thần kinh hồi thanh quản…
Phương pháp để điều trị nhân giáp
Sau khi thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm siêu âm để đánh giá kích thước và những đặc điểm của nhân giáp và phân tầng nguy cơ ác tính hay lành tính khác nhau. Xét nghiệm chọc hút bằng kim nhỏ – FNA (Fine Needle Aspiration) khi siêu âm nghi ngờ bất thường. Xét nghiệm FNA sử dụng một kim nhỏ rỗng chọc vào vị trí nghi ngờ bất thường, mẫu tế bào sẽ được bác sĩ Giải phẫu bệnh kiểm tra dưới kính hiển vi.
Kết quả sinh thiết có thể là:
- Ác tính (dương tính): Chiếm khoảng 4 – 5% các trường hợp, khối u có thể ở các dạng thể nhú, nang, tủy và ung thư thể không biệt hóa;
- Lành tính (âm tính): Chiếm khoảng 69 – 74%, bướu nhân ở các dạng như bướu keo, viêm tuyến giáp bán cấp, viêm tuyến giáp Hashimoto, nang tuyến giáp;
- Không xác định (nghi ngờ): Quá sản nang, quá sản tế bào Hurthle hoặc có kết quả nghi ngờ (nhưng không khẳng định) ung thư;
- Không có chẩn đoán hoặc không đầy đủ: Chiếm khoảng 5% trong số các trường hợp sinh thiết dưới hướng dẫn siêu âm. Kết quả đó là do khi thực hiện thủ thuật FNA không lấy được nhiều tế bào nhân tuyến giáp (thường gặp ở nhân giáp dạng nang). Đối với trường hợp này, thường sẽ phải tiến hành FNA lần 2 hay phẫu thuật phụ thuộc vào đánh giá của bác sĩ.
Ngoài ra còn có các phương pháp chẩn đoán đánh giá nhân tuyến giáp có giá trị cao như xạ hình tuyến giáp, xét nghiệm sinh hóa.
Tham khảo: Wikipedia
Khi có các dấu hiệu bất thường về Nội tiết, hãy tìm đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng không mong muốn xảy ra. Tại Pasteur, đội ngũ nhân viên y tế giàu kinh nghiệm, tận tình chu đáo cùng với trang bị hiện đại, hệ thống máy 4D/3D Voluson E6 giúp hỗ trợ bác sĩ phát hiện sớm những bất thường của người bệnh.
Bác sĩ Nguyễn Thành Trung
