PHÁT HIỆN GIÃN NÃO THẤT Ở THAI NHI NHỜ SIÊU ÂM 4D

Sản phụ theo dõi thai từ những ngày đầu thai kỳ tại Phòng khám đa khoa Pasteur. Qua những mốc đầu tiên, các kết quả cận lâm sàng về siêu âm, xét nghiệm ổn, sản phụ sức khỏe tốt. Tuy nhiên, ở tuần thứ 20 thai kỳ, kết quả siêu âm phần cấu trúc não thai nhi xuất hiện dấu hiệu bất thường, ngã ba não thất 12.2 mm, thể chai 19 mm, chẩn đoán theo dõi giãn não thất 2 bên.

Tiếp tục theo dõi đến tuần 22 thai kỳ, diễn tiến thai nặng hơn với ngã ba não thất tăng hơn 15 mm, thể chai 19 mm, chưa thấy vách trong suốt, nhu mô não bị chèn ép ít phát triển. Thai nguy cơ não úng thủy, tiên lượng xấu. Do đó sản phụ đã được tư vấn nhập viện để xác định rõ hơn nguyên nhân cũng như có hướng xử trí đình chỉ thai kỳ kịp thời.

– Trong não có 05 khoang dịch thông thương với nhau được gọi là não thất. Các não thất này tạo ra và được lấp đầy bởi dịch não tủy; và từ các não thất này, dịch não tủy di chuyển đến tủy sống.

– Khi dịch não tủy bị tắc nghẽn, tích tụ quá nhiều trong não thai nhi với kích thước đo được từ 10-15mm gọi là giãn não thất. Từ 10-12mm gọi là giãn não thất nhẹ, nếu >15mm gọi là não nước. Thường não thất bên ở bé trai sẽ hơi lớn hơn so với bé gái. Giãn não thất có thể xảy ra trong khoảng 1% thai kì.

– Thường chẩn đoán sớm ở tam cá nguyệt thứ hai, khoảng tuần thứ 15, và đặc biệt quan trọng ở mốc tuần thứ 20-22

– Trong siêu âm thai định kì, chiều rộng của phần sau (“sừng sau”) của 2 não thất bên được đo đạc. Hai khoang song song nhau này hẹp ở phía trước và rộng hơn ở phía sau. Sừng sau não thất bên có thể được thể hiện rõ trên siêu âm có dạng một vùng có màu đen (vì chứa dịch) với hình dạng gần giống như hình tam giác với một mảng mô trắng gọi là “đám rối mạng mạch”. Mảng này chưa nhiều mạch máu nhỏ, tiết ra dịch não tủy. Bề rộng của sừng sau não thất bên bình thường <10mm.

– Nhiễm trùng bào thai như CMV hay Toxoplasmosis

– Bất thường cấu trúc não/ tủy sống

– Bất thường nhiễm sắc thể

– Xuất huyết trong dịch não tủy

– Mẹ bị nhiễm trùng tử cung khi mang thai, chẳng hạn như nhiễm rubella hoặc giang mai.. gây viêm trong các mô não của thai nhi

Nếu thai nhi bị Giãn não thất nhẹ (kích thước <10mm), có thể tiên lượng

– Rối loạn nhiễm sắc thể

– Thai nhi tử vong trước và sau sinh

– Trẻ bị dị tật sau sinh: đầu trẻ ngày càng to, mắt nhìn xuống, chậm phát triển tâm thần và vận động, đi không vững thậm chí không đi được, không giao tiếp được.

Trường hợp giãn não thất nặng (kích thước >15mm) thì nhiều khả năng thai nhi bị não úng thủy, sản phụ phải cân nhắc đình chỉ thai để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Dị tật hệ thần kinh là một trong những dị tật nặng, khó phát hiện và ít có cơ hội điều trị được. Chính vì vậy, các mẹ bầu nên đặc biệt lưu ý SIÊU ÂM THAI ở những tuần 20-22 của thai kỳ và tuyệt đối không nên bỏ lỡ vì đây là “giai đoạn vàng” để tầm soát các dị tật ở thai nhi.