Hóc xương cá là một trong những tai nạn thường gặp trong sinh hoạt hằng ngày, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người cao tuổi. Khi bị hóc xương, không nên cố gắng nuốt cơm hay uống nước với hy vọng xương sẽ tự trôi, vì điều này có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm. Trong nhiều trường hợp, phương pháp nội soi gắp xương cá là cách xử lý an toàn và hiệu quả nhất.

Mục lục

1. Nhận biết dấu hiệu hóc xương cá

Việc sớm nhận biết tình trạng hóc xương cá giúp người bệnh được xử lý đúng cách, tránh các biến chứng. Dưới đây là một số dấu hiệu cảnh báo thường gặp:

Cảm giác đau hoặc vướng ở họng: Người bệnh thường cảm thấy đau khi nuốt hoặc cảm giác có dị vật cấn ở cổ họng.
Ho khan hoặc buồn nôn: Phản xạ cơ thể khi bị dị vật chạm vào niêm mạc vùng hầu họng.
Nước bọt có lẫn máu: Dấu hiệu cho thấy niêm mạc đã bị tổn thương do xương sắc nhọn gây rách.
Sưng đau vùng cổ, khó thở hoặc khàn tiếng: Cho thấy xương có thể đã đâm sâu hoặc gây viêm.

Lưu ý: Một số trường hợp xương cá nhỏ có thể không gây cảm giác rõ rệt ban đầu nhưng về sau lại phát triển thành áp xe hoặc viêm sâu vùng cổ.

2. Hóc xương cá có nguy hiểm không?

Câu trả lời là: Có thể rất nguy hiểm nếu không xử lý đúng cách.

Các biến chứng thường gặp:

Tổn thương niêm mạc: Xương cá có thể đâm rách niêm mạc, gây loét hoặc viêm.
Nhiễm trùng lan rộng: Nếu xương đâm vào hạ họng hoặc thực quản mà không được phát hiện, có thể gây áp xe thành họng, nhiễm trùng trung thất – biến chứng cực kỳ nguy hiểm.
Tắc nghẽn đường thở: Một số trường hợp xương cá có thể gây phù nề thanh quản hoặc mắc kẹt ở khí quản, dẫn tới suy hô hấp cấp tính.

3. Phương pháp nội soi gắp xương cá là gì?

3.1 Tổng quan về kỹ thuật

Nội soi gắp xương cá là một kỹ thuật y học sử dụng ống nội soi mềm hoặc ống soi thanh quản cứng để tiếp cận dị vật và dùng dụng cụ chuyên dụng để gắp dị vật ra. Phương pháp này có ưu điểm:

Ít xâm lấn
Chẩn đoán chính xác vị trí dị vật
Thời gian thực hiện nhanh, an toàn
Không cần gây mê toàn thân ở phần lớn trường hợp

3.2 Khi nào cần nội soi gắp xương cá?

Dị vật không được lấy ra bằng các phương pháp thông thường (soi bằng đèn Clar, gắp trực tiếp).
Triệu chứng kéo dài > 6 giờ hoặc có biểu hiện viêm, nhiễm, sưng nề.
Không nhìn thấy dị vật qua thăm khám thông thường.
Xương cá nhỏ nhưng mắc sâu, hoặc nằm ở vị trí nguy hiểm như hạ họng, thanh quản.

4. Quy trình nội soi gắp xương cá diễn ra như thế nào?

Người bệnh có thể nằm/ngồi để tiến hành thủ thuật. Định vị dị vật bằng nội soi thanh quản hoặc nội soi thực quản.
Gắp xương cá bằng kẹp chuyên dụng qua ống soi.
Đánh giá tổn thương sau gắp để xác định có cần điều trị thêm không (kháng sinh, chống viêm, theo dõi).

Toàn bộ quá trình thường kéo dài chỉ từ 10–15 phút nếu không có biến chứng kèm theo.

5. Chăm sóc sau nội soi gắp xương cá

Những điều nên làm:

Nghỉ ngơi hoàn toàn trong ngày đầu tiên, tránh nói nhiều hoặc vận động mạnh.
Ăn thức ăn mềm, nguội và dễ nuốt như cháo, súp, tránh đồ cay nóng.
Uống nhiều nước, giữ ẩm vùng họng.
Dùng thuốc theo toa bác sĩ: kháng sinh, giảm đau nếu cần.

Những điều cần tránh:

Tuyệt đối không ăn thức ăn cứng như xương, bánh mì khô, cá nhỏ nguyên con trong ít nhất 5–7 ngày sau nội soi.
Tránh rượu bia, thuốc lá.

Nếu có triệu chứng sốt, sưng đau tăng, ho ra máu, khó thở, cần quay lại cơ sở y tế ngay lập tức.

6. Lưu ý quan trọng và cách phòng tránh hóc xương cá

Nhai kỹ trước khi nuốt, đặc biệt với món ăn có xương như cá, gà.
Không cười nói hoặc xem điện thoại khi đang ăn.
Tránh để trẻ nhỏ ăn cá có xương mà không lọc kỹ.
Với người lớn tuổi có rối loạn nuốt, nên chế biến thực phẩm kỹ hơn (xay nhuyễn, nấu mềm).

7. Nên khám ở đâu nếu bị cần gắp xương cá?

Để đảm bảo được điều trị an toàn và nhanh chóng, người bệnh nên đến các cơ sở y tế có chuyên khoa Tai Mũi Họng và trang bị hệ thống nội soi hiện đại.

Tại Phòng khám Pasteur, chúng tôi triển khai kỹ thuật nội soi gắp xương cá bằng ống soi mềm, giúp:

Lấy dị vật nhẹ nhàng, không đau
Không cần nhập viện
Có thể xuất viện trong ngày

Hóc xương cá tưởng chừng như đơn giản nhưng lại có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được xử lý đúng cách. Nội soi gắp xương cá là lựa chọn an toàn, hiệu quả, ít xâm lấn. Hãy chủ động đến gặp bác sĩ nếu bạn nghi ngờ bị hóc xương cá, và đừng bao giờ tự xử lý bằng mẹo dân gian chưa được kiểm chứng.

Nguồn tham khảo: National Center for Biotechnology Information (NCBI) – Management of ingested fish bones