Dây thần kinh tọa còn gọi là dây thần kinh hông to là dây thần kinh dài nhất cơ thể đi từ phần dưới thắt lưng đến tận ngón chân. Có 2 dây thần kinh tọa trái phải để điều khiển từng bên tương ứng. Thần kinh tọa có ba chức năng chính là chi phối ,cảm giác vận động dinh dưỡng, góp phần nuôi dưỡng các phần mà nó đi qua.
Đa số những trường hợp đau thần kinh tọa đều bị ảnh hưởng bởi các rễ thần kinh L4, L5 hay S1. Các rễ thần kinh này có thể bị chèn ép bởi xương, khớp hoặc dây chằng làm viêm các dây thần kinh gây triệu chứng đau.
Đau thần kinh tọa có thể không nguy hiểm đến tính mạng nhưng làm suy yếu chi có thể dẫn đến tàn phế ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống vì vậy cần được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.
Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp gây đau thần kinh tọa thường gặp nhất:
1.Đau thần kinh tọa do thoát vị đĩa đệm
Thoát vị đĩa đệm hay còn biết đến với tên gọi trượt đĩa đệm, đây là một trong các nguyên nhân phổ biến nhất gây đau thần kinh tọa.
Đĩa đệm nằm giữa các đốt sống và đóng vai trò như một tấm đệm giúp các xương không chạm vào nhau. Ngoài ra, đĩa đệm có tác dụng giúp cơ thể vận động linh hoạt các hoạt động đi, chạy, ngồi, xoay vặn người…
Thoát vị đĩa đệm có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến nhất là độ tuổi trung niên trở về sau. Lớp bao xơ của đĩa đệm sẽ bị nứt rách, nhân nhầy sẽ thoát ra bên ngoài làm chèn ép lên các dây thần kinh gần đó. Tùy theo mức độ chèn ép mà mức độ đau sẽ khác nhau.
2.Đau thần kinh tọa do hẹp ống sống
Ống sống giúp bảo vệ tủy sống và các rễ thần kinh. Hẹp ống sống là tình trạng ống sống bị thu hẹp, từ đó các dây thần kinh bị chèn ép gây nên triệu chứng đau. Vì đốt sống thắt lưng chịu phần lớn trọng lực cơ thể nên hẹp ống sống thắt lưng là loại hẹp ống sống phổ biến nhất.
Hẹp ống sống có thể xuất hiện ngay sau khi sinh gọi là hẹp ống sống bẩm sinh. Một số người thể có các triệu chứng đau thần kinh tọa do hẹp ống sống ở độ tuổi 40 hoặc sớm hơn. Hẹp ống sống ở người lớn tuổi thường đi kèm với những thay đổi khác như:
- Thoát vị đĩa đệm
- Viêm khớp
- Phì đại dây chằng vàng
3.Đau thần kinh tọa do thoái hóa cột sống
Thoái hóa cột sống thắt lưng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau lưng dai dẳng không chỉ ở người lớn tuổi mà còn ở giai đoạn thanh thiếu niên. Trong nhóm thanh thiếu niên, nguyên nhân có thể do chấn thương hoặc dị tật bẩm sinh. Ở những người lớn tuổi, thoái hóa cột sống phổ biến hơn so với tình trạng thoái hóa khớp.
4.Đau thần kinh tọa do chấn thương
Thần kinh tọa dễ bị tổn thương bởi các chấn thương, tai nạn ảnh hưởng đến mông, đùi, kheo.
5.Đau thần kinh tọa do thai kỳ
Trong tam cá nguyệt thứ hai và thứ ba, sự thay đổi trọng lượng và các dây chằng bị giãn ra làm tác động lên thần kinh tọa.
Tham khảo: Harvard Medical School
#pasteurclinic
#dauthankinhtoa
Bác sĩ Nguyễn Thành Trung
