HẸP KHÚC NỐI BỂ THẬN NIỆU QUẢN

Hẹp khúc nối bể thận niệu quản (Ureteropelvic Junction Obstruction – UPJ) là tình trạng tắc nghẽn hoặc thu hẹp tại vị trí nối giữa bể thận (nơi nước tiểu được thu từ thận) và niệu quản (ống dẫn nước tiểu xuống bàng quang) gây ứ đọng nước tiểu ở thận. Nếu không được điều trị, có thể gây suy giảm chức năng thận bị ảnh hưởng. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ứ nước thận được phát hiện trước sinh chiếm khoảng 80% trong tất cả các trường hợp.

Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng này xảy ra trong quá trình phát triển của thai nhi. Nhưng tình trạng này cũng có thể xảy ra ở người lớn, đôi khi sau khi bị sỏi thận hoặc phẫu thuật ở khu vực này. Ở một số trẻ sơ sinh, tình trạng này có thể cải thiện mà không cần điều trị. Nhưng những trẻ khác có thể cần phẫu thuật.

Thiểu sản niệu quản

Niệu quản chèn cao vào bể thận

Tắc nghẽn niệu quản do mạch máu thận phụ đi qua, thường gặp nhất là từ cực dưới. Điều này dẫn đến tình trạng gấp khúc niệu quản gần, làm gián đoạn dòng chảy tự do của nước tiểu, góp phần gây ra gần 50% trường hợp hẹp khúc nối bể thận niệu quản được điều trị bằng phẫu thuật ở trẻ em có triệu chứng.

Trong một số trường hợp hiếm gặp, thận xoay bất thường có thể gây ra tình trạng này.

Thành niệu quản và sẹo quanh niệu quản có thể là hậu quả của sỏi kẹt, tình trạng viêm mãn tính hoặc tia xạ..

Khối u niệu quản như ung thư biểu mô tế bào chuyển tiếp của niệu quản.

Do thầy thuốc gây ra

+ Các thủ thuật sau nội soi như soi niệu quản hoặc nội soi bể thận

+ Sau phẫu thuật mở để lấy sỏi thận hoặc để giải quyết hẹp khúc nối bể thận niệu quản ban đầu không thành công.

Khối u sau phúc mạc (ví dụ, sarcoma)…

Ở trẻ nhỏ: quấy khóc, bú kém, chậm phát triển

1. Đau thắt lưng, thường sau khi đi tiểu

2. Nôn mửa

3. Viêm bể thận tái phát

4. Sốt

5. Khối u ổ bụng hoặc tiểu máu thứ phát do nhiễm trùng

Tương tự như vậy, người lớn có các triệu chứng tương tự như ở nhóm tuổi nhi khoa; tuy nhiên, tiểu máu và đau thắt lưng mạn tính thường được thấy. Thông thường, nó liên quan đến việc tăng lượng chất lỏng đưa vào cơ thể và lợi tiểu, chẳng hạn như trà và cà phê.

Các xét nghiệm và hình ảnh học:

Siêu âm thận: thấy giãn bể thận

Xạ hình thận: đánh giá mức độ tắc nghẽn và chức năng thận

Chụp CT hoặc MRI: xác định rõ vị trí và nguyên nhân tắc

Suy giảm chức năng thận

Nhiễm trùng tiết niệu khỏi rồi tái phát lại, có thể kèm theo viêm quanh thận

Suy thận vĩnh viễn (trong trường hợp nặng)

Theo dõi định kỳ nếu nhẹ và không ảnh hưởng chức năng thận

Nếu trẻ nhỏ có hẹp khúc nối bể thận niệu quản, có thể cải thiện trong 18 tháng đầu đời. Trong thời gian này, nên được theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa, bao gồm siêu âm định kỳ và chụp chiếu để đảm bảo không gây hại.

Phẫu thuật tạo hình khúc nối (pyeloplasty): là phương pháp chính, thường hiệu quả cao. Có thể mổ nội soi hoặc mổ hở tùy trường hợp

Trong vài trường hợp đặc biệt: đặt ống thông niệu quản, cắt thận nếu thận đã hỏng nặng

Tóm lại, Hẹp khúc nối bể thận- niệu quản nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách thì tiên lượng rất tốt, đặc biệt ở trẻ em.

THAM KHẢO

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560740/

2. https://my.clevelandclinic.org/…/16596-ureteropelvic…