Vô sinh là tình trạng không thể thụ thai sau 12 tháng quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp tránh thai, ảnh hưởng đến cả nam và nữ. Tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng, và các phương pháp điều trị hiệu quả được khuyến nghị bởi các chuyên gia y tế hàng đầu thế giới. Đến với Phòng khám đa khoa Pasteur, bạn sẽ được tư vấn và hỗ trợ từ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực khám và điều trị vô sinh, giúp hiện thực hóa ước mơ làm cha mẹ.

Mục lục

1. Vô sinh là gì ?

Vô sinh, hay còn gọi là hiếm muộn, là tình trạng một cặp vợ chồng không thể thụ thai sau 12 tháng quan hệ tình dục thường xuyên không sử dụng biện pháp bảo vệ. Khoảng 85% các cặp vợ chồng vô sinh có thể xác định được nguyên nhân cụ thể, với ba nhóm nguyên nhân chính là do rối loạn rụng trứng ở phụ nữ, vấn đề về chất lượng tinh trùng ở nam giới, hoặc các vấn đề về ống dẫn trứng. 15% còn lại gặp tình trạng “vô sinh không rõ nguyên nhân”.

Các yếu tố lối sống và môi trường như hút thuốc, béo phì, và căng thẳng cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản. Đặc biệt, đối với phụ nữ trên 35 tuổi, nếu sau 6 tháng vẫn không thể thụ thai, việc tham khảo ý kiến bác sĩ là rất cần thiết. Còn đối với phụ nữ trên 40 tuổi, việc gặp bác sĩ sản phụ khoa càng trở nên quan trọng để được đánh giá và tìm phương pháp điều trị phù hợp.

2. Đánh giá chức năng sinh sản ở nam giới

Để thụ thai tự nhiên, tinh trùng cần phải thụ tinh với trứng. Nếu nam giới không sản xuất đủ tinh trùng, hoặc tinh trùng không khỏe mạnh, việc thụ thai sẽ gặp khó khăn. Các xét nghiệm để đánh giá vô sinh ở nam giới bao gồm phân tích tinh dịch, xét nghiệm máu và siêu âm bìu, tinh hoàn

Phân tích tinh dịch giúp đánh giá số lượng, chất lượng và khả năng di chuyển của tinh trùng. Nam giới cần tránh xuất tinh trong 2-7 ngày trước khi cung cấp mẫu tinh dịch.
Xét nghiệm máu đo nồng độ hormon như Testosterone, LH, FSH và Prolactin để kiểm tra chức năng sinh sản.
Siêu âm bìu, tinh hoàn có thể được thực hiện để kiểm tra tình trạng tinh hoàn.

Nếu kết quả xét nghiệm bất thường, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm lại hoặc thêm các xét nghiệm di truyền để kiểm tra bất thường về gen hoặc nhiễm sắc thể. Những bước này giúp xác định nguyên nhân và tìm ra phương pháp điều trị thích hợp.

3. Đánh giá chức năng sinh sản ở nữ giới

Mặc dù có nhiều xét nghiệm khác nhau để đánh giá chức năng sinh sản ở nữ giới, nhưng có thể không cần thiết phải thực hiện tất cả các xét nghiệm này.

Đánh giá sức khoẻ kinh nguyệt là một phần quan trọng trong việc chẩn đoán vô sinh ở phụ nữ. Một chu kỳ kinh nguyệt đều đặn và bình thường có thể là dấu hiệu của một hệ thống sinh sản khỏe mạnh. Tuy nhiên, nếu có sự bất thường, chẳng hạn như vô kinh (không có kinh nguyệt) hay kinh thưa (chu kỳ không đều), thì đây có thể là dấu hiệu cho thấy vấn đề về khả năng rụng trứng, một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.

Rụng trứng là thời điểm buồng trứng giải phóng trứng vào ống dẫn trứng. Nếu không rụng trứng hoặc có chu kỳ kinh nguyệt không đều, khả năng thụ thai sẽ giảm.
Vô Kinh là tình trạng không có kinh nguyệt, thường báo hiệu rằng quá trình rụng trứng không xảy ra, dẫn đến vô sinh. Vô kinh có thể là hậu quả của nhiều nguyên nhân như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), căng thẳng, thay đổi cân nặng, hoặc vấn đề với tuyến giáp.
Kinh Thưa: Kinh nguyệt không đều có thể là dấu hiệu của tình trạng rụng trứng không đều hoặc không rụng trứng. Dù không trực tiếp ngăn cản khả năng mang thai, nhưng sự không đều trong chu kỳ có thể gây khó khăn trong việc xác định thời điểm rụng trứng, làm giảm khả năng thụ thai.

Xét nghiệm máu giúp cung cấp thông tin về nồng độ các hormone quan trọng, giúp đánh giá khả năng sinh sản của phụ nữ. Các hormone này chủ yếu được sản xuất bởi vùng dưới đồi, tuyến yên và buồng trứng, và chúng đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết chu kỳ kinh nguyệt và quá trình rụng trứng.

Nồng độ progesterone: xét nghiệm sẽ được thực hiện vào khoảng thời gian 1 tuần trước hành kinh dự đoán, nếu tăng khả năng là đã rụng trứng
Chức năng tuyến giáp: Các vấn đề về tuyến giáp có thể tác động nghiêm trọng đến khả năng sinh sản của phụ nữ, gây ra rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, giảm khả năng rụng trứng và ảnh hưởng đến khả năng thụ thai. Tuyến giáp là một tuyến nội tiết quan trọng trong cơ thể, sản xuất các hormone điều tiết nhiều chức năng, bao gồm cả sự phát triển và rụng trứng.
Nồng độ hormone Prolactin: Nồng độ hormone Prolactin cao có thể cản trở quá trình rụng trứng, dẫn đến rối loạn chu kỳ kinh nguyệt và giảm khả năng thụ thai.
Hoocmon AMH giúp đánh giá dự trữ buồng trứng, phản ánh mức độ hoạt động của buồng trứng và khả năng sinh sản.

Ngoài xét nghiệm máu, việc kết hợp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp tử cung vòi trứng (HSG) và nội soi là rất quan trọng để đánh giá toàn diện tình trạng tử cung và ống dẫn trứng. Những kỹ thuật này giúp phát hiện các bất thường cấu trúc như tắc nghẽn ống dẫn trứng, u xơ tử cung, hoặc các vấn đề khác, từ đó hỗ trợ xác định nguyên nhân và hướng điều trị vô sinh hiệu quả.

Siêu âm vùng chậu sử dụng đầu dò siêu âm nhỏ đưa vào âm đạo để tạo hình ảnh rõ nét về tử cung và buồng trứng. So với siêu âm qua bụng, phương pháp này cho kết quả chính xác hơn và không cần gây mê hay an thần, với ít hoặc không có rủi ro. Siêu âm này giúp đo kích thước, hình dạng của tử cung, buồng trứng và phát hiện bất thường như u xơ tử cung hoặc u nang buồng trứng.
Siêu âm bơm nước buồng tử cung là một phương pháp siêu âm vùng chậu, trong đó chất lỏng vô trùng được bơm vào tử cung qua ống thông. Chất lỏng này giúp cải thiện khả năng quan sát chi tiết bên trong tử cung, hỗ trợ phát hiện các bất thường cấu trúc.
Chụp tử cung vòi trứng (HSG) là phương pháp chẩn đoán giúp xác định bất thường ở tử cung và ống dẫn trứng. Thủ thuật này bao gồm việc đưa ống thông qua cổ tử cung vào tử cung, tiêm thuốc nhuộm qua ống thông và chụp X-quang để quan sát hình dạng tử cung và tình trạng tắc nghẽn ống dẫn trứng. Xét nghiệm thường được thực hiện từ 6-12 ngày sau kỳ kinh nguyệt, trước khi rụng trứng. Sau thủ thuật, bệnh nhân có thể bị rò rỉ thuốc nhuộm và chảy máu nhẹ trong vài ngày.
Nội soi buồng tử cung là thủ thuật sử dụng ống nhỏ có nguồn sáng để quan sát trực tiếp niêm mạc tử cung và góc nơi ống dẫn trứng dẫn vào tử cung. Thủ thuật này thường được thực hiện nếu có tiền sử bệnh hoặc kết quả HSG, siêu âm cho thấy bất thường như u xơ tử cung hoặc vách ngăn tử cung.
Nội soi ổ bụng là một thủ thuật phẫu thuật trong ngày, yêu cầu gây mê toàn thân. Thủ thuật này không phải là bước đánh giá vô sinh ban đầu, nhưng có thể được khuyến nghị nếu nghi ngờ các tình trạng như tắc ống dẫn trứng, lạc nội mạc tử cung hoặc các bất thường cấu trúc vùng chậu.

Xét nghiệm di truyền có thể được khuyến nghị nếu có nghi ngờ về bất thường di truyền hoặc nhiễm sắc thể, những yếu tố này có thể cản trở khả năng sinh sản và là nguyên nhân tiềm ẩn gây vô sinh.

Việc đánh giá chức năng sinh sản là một quá trình quan trọng và toàn diện, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các xét nghiệm lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh. Thời gian thăm khám cần được thực hiện càng sớm càng tốt, đặc biệt nếu cặp vợ chồng đã cố gắng mang thai trong một năm mà không thành công. Việc thăm khám và điều trị cho cả hai vợ chồng là cần thiết để có thể đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả, giúp tăng cơ hội mang thai và giải quyết vấn đề vô sinh kịp thời.

Đơn vị Sản Phụ khoa và Hiếm muộn là một chuyên khoa mũi nhọn được xây dựng quy trình khám, điều trị chất lượng cao tại phòng khám Đa khoa Pasteur. Đơn vị Hiếm muộn được thiết kế không gian các phòng khám và tư vấn hợp lý, thuận tiện và kín đáo cho bệnh nhân. Phòng Labo và phòng thủ thuật được thực hiện theo quy định chống nhiễm khuẩn. Các chị em đặt lịch thăm khám vui lòng liên hệ Tổng đài 0236 9999 868 để được hỗ trợ thông tin chi tiết về các dịch vụ.

Bs Dương Thị Ý Như – Phòng khám đa khoa Pasteur

Nguồn tham khảo

American College of Obstetricians and Gynecologists. Evaluating Infertility. ACOG, https://www.acog.org
UpToDate. (2023 Feb 07). Evaluation of infertility in couples. https://www.uptodate.com
Diagnosis and Management of Infertility. 2022 Jul 21. Sandra Ann Carson, Amanda N Kallen. doi: 10.1001/jama.2021.4788