Tắc tia sữa sau sinh là tình trạng phổ biến khiến nhiều mẹ bỉm gặp khó khăn trong việc nuôi con bằng sữa mẹ. Không chỉ gây đau nhức, căng tức bầu ngực, tắc ống dẫn sữa còn có thể dẫn đến áp xe vú nếu không được xử lý kịp thời. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này? Làm sao để phát hiện sớm và khắc phục hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Mục lục

1. Tắc tia sữa là gì?

Tắc tia sữa là hiện tượng sữa mẹ bị ứ đọng trong ống dẫn sữa, không thể chảy ra ngoài một cách tự nhiên. Điều này gây sưng đau, căng tức bầu ngực, thậm chí dẫn đến viêm nhiễm hoặc áp xe vú nếu không xử lý kịp thời.

Tình trạng này ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của mẹ và quá trình bú mẹ của bé. Do đó, việc nhận biết sớm các dấu hiệu tắc tia sữa sẽ giúp mẹ chủ động trong việc điều trị và phòng ngừa hiệu quả.

2. Nguyên nhân gây tắc tia sữa

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tắc tia sữa, trong đó phổ biến nhất bao gồm:

2.1. Sản xuất quá nhiều sữa nhưng không được giải phóng hết

Khi cơ thể mẹ sản xuất quá nhiều hormone prolactin, tuyến sữa sẽ hoạt động mạnh, tạo ra lượng sữa dư thừa. Nếu sữa không được bé bú hết hoặc mẹ không hút bớt ra ngoài, chúng có thể bị ứ đọng trong ống dẫn sữa và gây tắc.

2.2. Những ngày đầu sau sinh dễ bị tắc tia sữa

Trong những ngày đầu sau sinh, cơ thể mẹ chưa kịp thích nghi với việc tiết sữa, khiến lượng sữa sản xuất không đều. Đồng thời, em bé chưa biết cách bú đúng khớp, lực hút yếu có thể khiến sữa bị tích tụ lại trong ống dẫn sữa.

2.3. Áp lực lên bầu ngực

Việc mặc áo lót quá chật, địu bé sai tư thế hoặc nằm sấp khi ngủ có thể tạo áp lực lên bầu ngực, cản trở quá trình lưu thông sữa, gây tắc tia sữa.

2.4. Bé bú không đúng cách

Nếu bé ngậm bắt vú sai hoặc bú không đủ mạnh, sữa sẽ không được hút hết, dẫn đến tình trạng dư sữa trong ống dẫn sữa và gây tắc nghẽn.

2.5. Mẹ không hút sữa thừa

Nhiều mẹ không có thói quen hút sữa sau khi bé bú hoặc sử dụng máy hút sữa có lực hút yếu, khiến sữa còn sót lại trong ống dẫn sữa. Lâu ngày, sữa đông lại và gây tắc tia sữa.

2.6. Căng thẳng, stress sau sinh

Stress sau sinh làm tăng hormone cortisol, gây ảnh hưởng đến quá trình tiết sữa. Khi sữa không được tiết đều đặn và tự nhiên, nguy cơ tắc tia sữa sẽ cao hơn.

3. Dấu hiệu nhận biết tắc tia sữa

Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến giúp mẹ sớm phát hiện tình trạng tắc tia sữa:

Bầu ngực cứng, đau tức: Ngực bị căng cứng, đau nhức, đặc biệt là ở khu vực có ống dẫn sữa bị tắc.
Sữa ra ít hoặc không ra: Khi bóp nhẹ đầu ti hoặc hút sữa nhưng không thấy sữa chảy ra hoặc chảy rất ít.
Vú sưng, tấy đỏ: Khu vực xung quanh bầu ngực có thể sưng đỏ, đau nhức.
Sốt, ớn lạnh: Một số mẹ bị tắc tia sữa kèm theo sốt nhẹ hoặc sốt cao do viêm nhiễm.

Nếu mẹ gặp các dấu hiệu trên, cần có biện pháp xử lý kịp thời để tránh biến chứng nguy hiểm như áp xe vú.

4. Cách xử lý và phòng ngừa tắc tia sữa hiệu quả

Để giảm nguy cơ tắc tia sữa, mẹ nên áp dụng những biện pháp sau:

Cho con bú đúng cách: Đảm bảo bé bú đúng khớp, miệng bé ngậm sâu vào quầng vú để hút sữa hiệu quả.
Hút sữa thừa: Nếu bé bú không hết, mẹ nên dùng máy hút sữa để tránh sữa dư thừa gây tắc.
Massage ngực: Xoa bóp nhẹ nhàng giúp kích thích sữa chảy và ngăn ngừa tắc tia sữa.
Chườm nóng: Dùng khăn ấm hoặc túi chườm nóng đặt lên ngực để làm mềm sữa đông kết, giúp sữa lưu thông tốt hơn.
Mặc áo lót phù hợp: Tránh mặc áo quá chật gây áp lực lên bầu ngực.
Giảm stress, căng thẳng: Nghỉ ngơi đầy đủ, thư giãn tinh thần sẽ giúp duy trì quá trình tiết sữa ổn định.

Tắc tia sữa không phải tình trạng hiếm gặp nhưng nếu mẹ có kiến thức đầy đủ và xử lý đúng cách, hoàn toàn có thể khắc phục nhanh chóng. Nếu tình trạng kéo dài hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, mẹ nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời. Đơn vị Sản phụ khoa Phòng khám đa khoa Pasteur luôn sẵn sàng đồng hành cùng các mẹ trong quá trình chăm sóc sức khỏe của mẹ sau sinh. Liên hệ Tổng đài 0236 9999 868 để được hỗ trợ tư vấn.