Bệnh và chữa bệnh người lớn

Kén thượng bì: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị HIỆU QUẢ

Đã đăng trên bởi BS. Nguyễn Thành Trung

Bạn có một khối u nhỏ dưới da, không đau nhưng gây mất thẩm mỹ? Đó có thể là kén thượng bì (u nang thượng bì). Đừng lo lắng, bài viết này sẽ cung cấp cho bạn đầy đủ thông tin về kén thượng bì và cách điều trị hiệu quả để bạn có thể tự tin hơn với làn da của mình.

Kén thượng bì là gì?

Kén thượng bì (Epidermoid cyst) hay còn gọi là u nang thượng bì, nang bã đậu, là một khối u lành tính hình thành dưới da do sự tích tụ của keratin – một loại protein tự nhiên có trong tế bào da. Kén thượng bì thường xuất hiện ở vùng đầu, cổ, lưng hoặc vùng sinh dục, có kích thước từ vài mm đến vài cm.

Nguyên nhân gây kén thượng bì

Sự tích tụ của keratin thường là nguyên nhân gây ra nang thượng bì. Keratin là một loại protein tự nhiên có trong tế bào da. Nang thượng bì hình thành khi protein này bị mắc kẹt dưới da do tình trạng nứt trên da hoặc lỗ chân lông.

Những u nang này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, nhưng thường thì chấn thương trên da được xem là nguyên nhân chính. Một nguyên nhân khác có thể là hội chứng Gardner – một rối loạn di truyền – cũng có thể gây ra hiện tượng này.

  • Tổn thương da: Chấn thương, vết trầy xước hoặc mụn trứng cá có thể làm keratin bị mắc kẹt dưới da và hình thành kén.
  • Rối loạn di truyền: Hội chứng Gardner là một rối loạn di truyền hiếm gặp có thể gây ra kén thượng bì.
  • Tắc nghẽn lỗ chân lông: Lỗ chân lông bị tắc nghẽn do dầu thừa, tế bào chết hoặc vi khuẩn cũng có thể dẫn đến hình thành kén.

Triệu chứng của kén thượng bì

Đa số triệu chứng của kén thượng bì đều phát triển âm thầm khiến bạn cảm thấy khó nhận biết thậm chí là thường bỏ qua cho đến khi kén phát triển đủ lớn có thể nhận biết bằng mắt thường. Trong hầu hết các trường hợp phát hiện thì thường là do người khác nhìn vào da của bạn để phát hiện. Dưới đây là một số triệu chứng chính giúp bạn để ý hơn về tình trạng có thể mắc phải do kén thượng bì.

  • Khối u nhỏ, tròn, mềm dưới da: Kén thường không gây đau, di động được dưới da.
  • Lỗ chân lông giãn rộng: Có thể nhìn thấy một lỗ nhỏ màu đen hoặc trắng ở trung tâm kén.
  • Chất màu trắng, vàng: Khi kén vỡ ra, bạn có thể thấy chất màu trắng hoặc vàng giống như bã đậu, có mùi hôi.
  • Viêm, sưng, đau: Nếu kén bị nhiễm trùng, nó có thể trở nên đỏ, sưng và đau.
Tìm Hiểu Về Kén Thượng Bì
Kén thượng bì là gì

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Nang thượng bì thường không tự khỏi mặc dù có thể thu nhỏ kích thước tối đa và sau đó phát triển trở lại. Do đó, cần sự can thiệp của bác sĩ da liễu để điều trị sang thương này nếu cần. Mặc dù nang thượng bì thường không nguy hiểm và không gây ảnh hưởng đến sức khoẻ, nhưng một số tổn thương không bao giờ được điều trị. Bạn nên đi khám nếu gặp một trong các triệu chứng sau.

  • Kén gây đau, khó chịu hoặc ảnh hưởng đến thẩm mỹ.
  • Kén lớn dần hoặc thay đổi màu sắc.
  • Kén bị viêm, sưng, đỏ hoặc chảy mủ.

Cách điều trị kén thượng bì

Tùy thuộc vào kích thước, vị trí và tình trạng của kén, bác sĩ có thể đề nghị một số phương pháp điều trị sau:

  • Chọc hút: Bác sĩ sẽ dùng kim tiêm để hút dịch ra khỏi kén. Tuy nhiên, phương pháp này không loại bỏ hoàn toàn kén và có thể tái phát.
  • Tiêm corticosteroid: Giúp giảm viêm và thu nhỏ kích thước kén, nhưng không loại bỏ hoàn toàn kén.
  • Phẫu thuật bóc kén thượng bì: Đây là phương pháp điều trị triệt để nhất, giúp loại bỏ hoàn toàn kén và giảm nguy cơ tái phát.

Nếu tổn thương trở nên đỏ, sưng hoặc đau, thay đổi về kích thước hoặc tính chất, hoặc nhiễm trùng, lúc này có thể cần phải điều trị. Trong những trường hợp trên, các lựa chọn điều trị bao gồm kháng sinh, đôi khi cần dẫn lưu hoặc tiêm steroid vào tổn thương. Để giải quyết triệt để cần phẫu thuật cắt bỏ khi tình trạng viêm đã ổn định

Phòng ngừa kén thượng bì

  • Giữ vệ sinh da sạch sẽ: Rửa mặt hàng ngày bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ và nước ấm.
  • Tẩy tế bào chết thường xuyên: Giúp loại bỏ tế bào chết và ngăn ngừa tắc nghẽn lỗ chân lông.
  • Tránh nặn mụn: Nặn mụn không đúng cách có thể làm tổn thương da và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
  • Bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời: Sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF 30 trở lên khi ra ngoài.

Kết luận

Kén thượng bì thường là lành tính và không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu bạn lo lắng về kén hoặc nó gây ra bất kỳ triệu chứng nào, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại để lại bình luận bên dưới hoặc liên hệ với chúng tôi để được tư vấn miễn phí.

Lưu ý: Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên của bác sĩ chuyên khoa.

Bài viết được tham khảo ý kiến chuyên khoa của Bác sĩ Nguyễn Thành Trung

Thông tin liên hệ: