Ngày nay, trong sự phát triển của xã hội hiện đại, khi vai trò của người phụ nữ trong công việc ngày càng được khẳng định và người phụ nữ có nhu cầu xây dựng sự nghiệp cao hơn. Điều đó dẫn đến phụ nữ có xu hướng kết hôn và sinh con ở độ tuổi lớn hơn, khoảng cách giữa các lần sinh dài hơn.
Rất nhiều người biết đến việc mang thai khi tuổi đã lớn mang nhiều rủi ro tiềm ẩn, tuy nhiên, giới hạn tuổi sinh con mỗi người một khác tùy thuộc vào cơ địa, sức khỏe của mỗi người.
Tại Đơn vị Sản Phụ khoa và Hiếm muộn Phòng khám Pasteur, Ths.Bs Đồng Thị Hồng Trang cho biết đã tiếp nhận các trường hợp cặp vợ chồng đến để điều trị vô sinh, có cặp vợ chồng đến với nhau khi tuổi cũng đã lớn, có cặp lại lên kế hoạch quá dài cho việc có con, có cặp vợ chồng tuy còn rất trẻ vẫn chưa thể có con như mong muốn… Có rất nhiều trường hợp, lại không hề biết đến khả năng sinh sản của người phụ nữ có giới hạn co dãn tùy mỗi người và đặc biệt, là có thể kiểm tra và đánh giá được.
KHẢ NĂNG LÀM MẸ VÀ KHÁI NIỆM DỰ TRỮ BUỒNG TRỨNG LÀ GÌ?
Dự Trữ Buồng Trứng là khái niệm mô tả số lượng và chất lượng các nang noãn còn lại ở 2 buồng trứng, qua đó phản ánh khả năng sinh sản của người phụ nữ.
Số lượng nang noãn của người phụ nữ được sinh ra và đạt tối đa là 6 – 7 triệu trong thời kỳ bào thai, sau đó không sản xuất thêm nữa. Ngay sau khi sinh ra, một bé gái có khoảng 1 – 2 triệu nang noãn ở 2 buồng trứng sau đó giảm xuống còn khoảng 300.000 – 500.000 nang noãn ở tuổi dậy thì. Có thể nói tuổi của các nang noãn cũng gần như tương ứng với tuổi của người phụ nữ. Vì vậy tuổi của người phụ nữ càng lớn dần thì các nang noãn cũng càng giảm dần về số lượng cũng như về chất lượng.
Từ sau 30 tuổi, số nang noãn có xu hướng giảm nhanh hơn và tỷ lệ bất thường noãn cũng tăng nhanh. Đến khoảng sau 35 tuổi, tốc độ suy giảm này còn tăng nhanh hơn nữa. Điều này dẫn đến khả năng sinh sản của người phụ nữ bị suy giảm nhiều: giảm khả năng có thai, đồng thời tăng tỷ lệ sẩy thai, tăng tỷ lệ bất thường của trẻ cũng như tăng biến chứng trong thai kỳ.
Ngoài ra dự trữ buồng trứng còn giảm do những nguyên nhân khác như:
+ Phẫu thuật bóc u nang, đặc biệt u lạc nội mạc tử cung
+ Phẫu thuật can thiệp vùng chậu
+ Điều trị xạ trị, hóa trị
+ Một số bệnh lý di truyền và bệnh tự miễn.
Trong khi đó, độ tuổi càng lớn thì dự trữ buồng trứng càng giảm. Chính vì vậy, việc xác định dự trữ buồng trứng có vai trò rất quan trọng trong việc đánh giá và tiên lượng khả năng sinh sản của người phụ nữ.
Ngoài ra, dự trữ buồng trứng còn có vai trò quyết định đối với thái độ xử trí cũng như phương pháp điều trị của bác sĩ đối với cặp vợ chồng hiêm muộn.
2. LÀM CÁCH NÀO ĐỂ ĐÁNH GIÁ DỰ TRỮ BUỒNG TRỨNG?
Một số phương pháp khảo sát dự trữ buồng trứng bao gồm:
+ Tuổi bệnh nhân
+ Xét nghiệm nội tiết: FSH (follicle stimulation hormone), Estradiol, Inhibin B, AMH (antimullarian hormone).
+ Siêu âm buồng trứng đếm nang noãn tiền hốc (AFC – antral follicle count)
Trong đó, xét nghiệm AMH có nhiều ưu điểm hơn so với các xét nghiệm thường quy này vì có thể thực hiện vào bất kỳ thời điểm nào của chu kỳ kinh và kết quả ổn định ngay cả khi đang dùng thuốc ngừa thai hay ức chế kinh nguyệt trong điều trị lạc nội mạc tử cung.
AMH là hormone được sản xuất từ các tế bào hạt của nang noãn sơ cấp, nang noãn tiền hốc và có hốc nhỏ ở buồng trứng. AMH không có trong các nang noãn phát triển rồi thoái hóa và các nang noãn lớn (>7mm) ở người phụ nữ trưởng thành. Do đó, AMH là một chất đánh dấu rất tiềm năng thể hiện tình hình phát triển của các nang noãn của buồng trứng, hay nói cách khác là chức năng sinh sản của buồng trứng. Nếu xét nghiệm AMH theo thời gian có thể giúp đánh giá dự trữ còn lại của buồng trứng (số noãn còn lại) và diễn tiến của hiện tượng lão hóa buồng trứng.
3. CÓ THỂ ĐIỀU TRỊ CẢI THIỆN VIỆC GIẢM DỰ TRỮ BUỒNG TRỨNG ĐƯỢC KHÔNG?
Hiện nay không có phương pháp điều trị nào giúp cải thiện dự trữ buồng trứng hoàn toàn. Khi người phụ nữ có kết quả dự trữ buồng trứng giảm sẽ được bác sĩ tư vấn về kế hoạch có thai càng sớm càng tốt, đồng thời giúp tư vấn lựa chọn các phương pháp thụ tinh nhân tạo (bơm tinh trùng lọc rửa IUI) hay hỗ trợ sinh sản (thụ tinh trong ống nghiệm IVF). Những phương pháp này giúp tăng cơ hội có thai.
Khi tiên lượng điều trị thành công thấp do dự trữ buồng trứng đã giảm nhiều thì phương án tiếp theo là xin trứng của người cho. Khi đó, cơ hội có thai của người xin trứng sẽ cao hơn.
Xét nghiệm AMH tại Pasteur
Hiện nay có 2 hệ thống xét nghiệm định lượng AMH tồn tại song song là Diagnostic Systems Lab (DSL) và Immunotech (IOT) assay. Các xét nghiệm này khác nhau do chúng định lượng các phần khác nhau trong phân tử AMH, dẫn đến kết quả định lượng khác nhau.
Từ năm 2011 có sự hợp nhất 2 hệ thống xét nghiệm thành một hệ thống định lượng chung là AMH Gen II Elisa assay (Beckman Coulter, thương hiệu hệ thống xét nghiệm hàng đầu của Mỹ). Qua đó hệ thống AMH Gen II assay giúp mang lại kết quả định lượng AMH khá chính xác, giúp hỗ trợ cho bác sĩ lâm sàng đưa ra hướng điều trị.
Tham khảo: Wikipedia
>>> Các cặp vợ chồng có thể đăng ký thăm khám, kiểm tra tình trạng hiếm muộn tại Đơn vị Sản phụ khoa Hiếm muộn Pasteur qua Tổng đài 0236 9999 868
Bác sĩ Nguyễn Thành Trung
