Sắt là một vi chất dinh dưỡng thiết yếu cho sự phát triển và chức năng của cơ thể. Thiếu sắt có thể dẫn đến thiếu máu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ em. Việc bổ sung sắt đúng cách là rất quan trọng để đảm bảo trẻ nhận đủ lượng sắt cần thiết. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách bổ sung sắt cho trẻ em, phân biệt các loại sắt trong các sản phẩm bổ sung trên thị trường, và cách chọn loại sắt phù hợp.

Mục lục

I. Tầm quan trọng của sắt đối với trẻ em

1/ Vai trò của sắt trong cơ thể:

Sản xuất hemoglobin: Sắt là thành phần chính của hemoglobin, giúp vận chuyển oxy từ phổi đến các tế bào trong cơ thể.
Phát triển trí tuệ: Sắt cần thiết cho sự phát triển não bộ và chức năng nhận thức. Thiếu sắt có thể ảnh hưởng đến khả năng học tập và hành vi của trẻ【Lozoff et al., 2006】.
Hệ miễn dịch: Sắt cũng đóng vai trò quan trọng trong chức năng của hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng.

2/ Triệu chứng thiếu sắt ở trẻ em:

Mệt mỏi, yếu ớt
Da xanh xao
Chán ăn, giảm cân
Chậm phát triển trí tuệ và thể chất
Thường xuyên mắc các bệnh nhiễm trùng

II. Các loại sắt trong sản phẩm bổ sung

1/ Sắt heme và sắt không heme:

Sắt heme: Có nguồn gốc từ động vật, dễ hấp thu hơn và ít gây kích ứng đường tiêu hóa. Thường có trong các sản phẩm bổ sung sắt từ huyết bò hoặc các nguồn heme khác.
Sắt không heme: Có nguồn gốc từ thực vật và các chất bổ sung. Mặc dù khó hấp thu hơn so với sắt heme, sắt không heme thường được kết hợp với các vitamin và khoáng chất để cải thiện khả năng hấp thu【Hurrell et al., 2010】.

2/ Các dạng sắt trong thực phẩm bổ sung:

Ferrous sulfate (sắt sunfat): Loại sắt không heme phổ biến nhất trong các sản phẩm bổ sung, dễ hấp thu nhưng có thể gây kích ứng dạ dày và táo bón.
Ferrous gluconate (sắt gluconat): Ít gây kích ứng hơn so với ferrous sulfate, nhưng hàm lượng sắt thấp hơn.
Ferrous fumarate (sắt fumarat): Dễ hấp thu và ít gây tác dụng phụ, thường được sử dụng trong các sản phẩm bổ sung sắt cho trẻ em.
Ferric citrate (sắt citrat)và Ferric sulfate (sắt sulfat): Các dạng sắt không heme khác, thường ít phổ biến hơn do khả năng hấp thu kém hơn【Institute of Medicine, 2001】.

3/ Sắt chelate:

Sắt bisglycinate chelate: Một dạng sắt không heme được liên kết với axit amin glycine, giúp tăng khả năng hấp thu và giảm tác dụng phụ. Đây là một lựa chọn tốt cho trẻ em vì dễ hấp thu và ít gây kích ứng đường tiêu hóa【Lynch, 2011】.

III. Hướng dẫn bổ sung sắt cho trẻ em

1/ Nhu cầu sắt theo độ tuổi:

Trẻ từ 0-6 tháng: Thường không cần bổ sung sắt nếu bú mẹ hoàn toàn vì sữa mẹ cung cấp đủ sắt.
Trẻ từ 7-12 tháng: 11 mg/ngày.
Trẻ từ 1-3 tuổi: 7 mg/ngày.
Trẻ từ 4-8 tuổi: 10 mg/ngày【CDC, 2020】.

2/ Cách bổ sung sắt hiệu quả:

Thực phẩm giàu sắt: Bổ sung các thực phẩm giàu sắt trong chế độ ăn của trẻ như thịt đỏ, gan, cá, đậu hạt, ngũ cốc tăng cường sắt, rau xanh lá đậm.
Sản phẩm bổ sung sắt: Chọn sản phẩm bổ sung sắt phù hợp với độ tuổi và tình trạng sức khỏe của trẻ. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng sản phẩm bổ sung sắt.
Kết hợp với vitamin C: Vitamin C giúp cải thiện khả năng hấp thu sắt không heme. Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C như cam, dâu tây, kiwi, ớt chuông đỏ cùng với bữa ăn giàu sắt【Hurrell et al., 2010】.

3/ Lưu ý khi bổ sung sắt:

Thời gian uống sắt: Uống sắt vào lúc bụng đói hoặc giữa các bữa ăn để tăng khả năng hấp thu. Tránh uống sắt cùng với sữa, trà, cà phê vì chúng có thể cản trở hấp thu sắt.
Theo dõi và điều chỉnh liều: Theo dõi tình trạng sức khỏe và các triệu chứng của trẻ, điều chỉnh liều lượng bổ sung sắt theo hướng dẫn của bác sĩ. Tránh tự ý tăng liều vì có thể gây quá liều sắt, dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng【Institute of Medicine, 2001】.

Bổ sung sắt đúng cách là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ em. Hiểu rõ các loại sắt trong các sản phẩm bổ sung và cách bổ sung sắt hiệu quả giúp các bậc cha mẹ và người chăm sóc lựa chọn phương pháp phù hợp nhất. Việc theo dõi và điều chỉnh chế độ bổ sung sắt theo hướng dẫn của bác sĩ là điều cần thiết để đảm bảo an toàn và hiệu quả