Sẹo lồi không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn có thể gây khó chịu, ngứa, và thậm chí là đau đớn cho người bệnh. Hiện nay, với sự phát triển của y học, có nhiều phương pháp điều trị sẹo lồi khác nhau, từ không xâm lấn đến các kỹ thuật phẫu thuật.
Hãy cùng Ths Bs Nguyễn Thành Trung – Phòng khám đa khoa Pasteur tìm hiểu những thông tin cần thiết về điều trị sẹo lồi.
Sẹo lồi là tình trạng mô sẹo phát triển quá mức sau khi da bị tổn thương. Chúng thường xuất hiện trên các vùng da như ngực, vai, tai hay cổ, và có xu hướng lan rộng hơn so với vết thương ban đầu.
Nguyên nhân:
- Sẹo lồi phát sinh do cơ thể sản xuất quá nhiều collagen trong quá trình lành vết thương. Di truyền cũng đóng vai trò quan trọng, đặc biệt ở những người có làn da sẫm màu, như người gốc Phi hay gốc Á, vì họ có nguy cơ cao hơn mắc phải tình trạng này.
Triệu chứng:
- Sẹo lồi có màu hồng hoặc đỏ, cảm giác căng cứng và có thể gây ngứa hoặc đau.
II. Phương Pháp Điều Trị Sẹo Lồi
Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị sẹo lồi, tùy thuộc vào mức độ sẹo, vị trí và thời gian hình thành sẹo. Dưới đây là các phương pháp điều trị cập nhật và hiệu quả:
- Tiêm Corticosteroid:Cơ chế: Thuốc được tiêm trực tiếp vào mô sẹo để giảm viêm và ức chế quá trình sản xuất collagen, giúp làm mềm và thu nhỏ sẹo.
Hiệu quả: Khoảng 70% sẹo lồi cải thiện sau khi điều trị. Tuy nhiên, có thể cần nhiều lần tiêm (2-3 tuần/lần trong 3-6 tháng) để đạt kết quả tốt nhất.
Tác dụng phụ: Có thể gây mỏng da tại vị trí tiêm và thay đổi sắc tố da, hoặc sẹo có thể tái phát sau khi ngừng điều trị.
- Liệu Pháp Laser:Cơ chế: Sử dụng laser (như laser nhuộm xung – PDL) để phá hủy các mạch máu nuôi sẹo, làm giảm sự phát triển của sẹo lồi.
Hiệu quả: Đặc biệt hiệu quả khi kết hợp với tiêm corticosteroid hoặc các phương pháp khác.
Tác dụng phụ: Có thể gây đỏ, phù nề tại vùng trị liệu và cần nhiều lần điều trị để thấy hiệu quả rõ rệt.
- Phẫu Thuật Cắt Bỏ Sẹo Lồi:Cơ chế: Loại bỏ toàn bộ mô sẹo bằng phương pháp phẫu thuật.
Hiệu quả: Cần kết hợp với các phương pháp khác như tiêm corticosteroid hoặc xạ trị để giảm nguy cơ tái phát.
Tác dụng phụ: Nguy cơ tái phát cao nếu không có sự kết hợp đúng đắn.
- Xạ Trị:Cơ chế: Sử dụng tia phóng xạ liều thấp để ngăn ngừa sự phát triển của mô sẹo.
Hiệu quả: Hiệu quả đã được chứng minh, đặc biệt là khi áp dụng sau phẫu thuật.
Tác dụng phụ: Có thể ảnh hưởng đến mô xung quanh; cần thận trọng sử dụng trong các trường hợp đặc biệt.
- Áp Lực Cơ Học:Cơ chế: Dùng băng ép hoặc quần áo ép áp lực trực tiếp lên vùng sẹo.
Hiệu quả: Thường được sử dụng để phòng ngừa tái phát sau phẫu thuật hoặc bỏng nặng.
Tác dụng phụ: Có thể gây khó chịu khi sử dụng lâu dài.
- Tấm Silicone:Cơ chế: Dùng miếng dán silicone trên bề mặt sẹo để làm mềm sẹo, giảm đỏ và ngăn ngừa sẹo lồi phát triển.
Hiệu quả: Hiệu quả khi sử dụng sớm sau khi sẹo hình thành và an toàn để kết hợp với các phương pháp khác.
Tác dụng phụ: Rất ít tác dụng phụ, có thể gây cảm giác khó chịu khi sử dụng.
- Điều Trị Lạnh (Cryotherapy):Cơ chế: Sử dụng nitrogen lỏng để đông lạnh mô sẹo, làm giảm kích thước và độ dày của sẹo.
Hiệu quả: Thường được sử dụng cho các sẹo lồi nhỏ.
Tác dụng phụ: Có thể gây thay đổi màu sắc da tại vùng điều trị.
III. Thời Gian Điều Trị Và Dự Phòng Tái Phát
Điều trị sẹo lồi yêu cầu thời gian và sự kiên trì. Thời gian điều trị có thể kéo dài từ vài tháng đến hơn một năm, tùy thuộc vào phương pháp điều trị và mức độ sẹo. Để dự phòng tái phát, bác sĩ có thể khuyến cáo:
- Sử dụng băng ép hoặc tấm silicone để ngăn ngừa tái phát sau phẫu thuật hoặc bỏng.
- Tránh chấn thương mới, chẳng hạn như xỏ lỗ tai hoặc phẫu thuật thẩm mỹ không cần thiết, nếu bạn có nguy cơ cao phát triển sẹo lồi.
Sẹo lồi là một thách thức trong điều trị, nhưng với các phương pháp hiện đại như tiêm corticosteroid, laser, phẫu thuật kết hợp xạ trị và liệu pháp lạnh, người bệnh có thể giảm thiểu kích thước và mức độ nghiêm trọng của sẹo. Tuy nhiên, để đạt kết quả tốt nhất, người bệnh cần kiên trì và phối hợp nhiều phương pháp điều trị dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ.
Bác sĩ Nguyễn Thành Trung
