Bỏng da có thể là hậu quả của việc tiếp xúc với nhiều tác nhân khác nhau. Ví dụ: nước nóng hoặc hơi nước nóng, các vật thể nóng hoặc lửa, hóa chất, điện hoặc tiếp xúc quá mức với ánh nắng mặt trời.

Hầu hết các tổn thương da do bỏng thường nhẹ và có thể điều trị tại nhà. Tuy nhiên việc nhận biết các dấu hiệu của tình trạng bỏng da mức độ nặng hơn là rất cần thiết bởi bỏng da mức độ từ trung bình đến nặng có thể gây ra một số biến chứng rất nghiêm trọng và cần được xử trí cấp bách. Tham khảo qua bài viết sau đây được Phòng khám đa khoa Pasteur chia sẻ

Mục lục
Toggle
KHI NÀO BỎNG DA CẦN GỌI NGƯỜI TRỢ GIÚP?

Khi bỏng ở mặt, bàn tay, ngón tay, bộ phận sinh dục, ngón chân
Khi bỏng gần các khớp ( gối, vai, háng)
Khi bỏng xung quanh một phần cơ thể: cánh tay, cẳng chân, ngón tay và ngón chân, ngực
Nếu bỏng lan rộng hơn 1 cơ quan hoặc sâu ( độ 2,3)
Nếu nạn nhân còn nhỏ ( <5 tuổi) hoặc trên 70 tuổi
Nếu có dấu hiệu nhiễm trùng da: da đỏ nề tăng lên, đau nhiều, mụn nước, hoặc nhiệt độ cao trên 38oC

Bỏng mức độ nặng hơn nên được đánh giá bởi các bác sĩ chuyên khoa.

PHÂN ĐỘ BỎNG: phân làm 3 độ tùy thuộc vào độ sâu và mức độ tổn thương của da

Độ sâu của tổn thương do bỏng có thể thay đổi trong 1 vài ngày đầu. Có nghĩa là bỏng ban đầu có thể là tổn thương nông trên bề mặt, sau đó có thể lan sâu hơn theo thời gian.

Bỏng độ 1: ở nông- bề mặt

Tổn thương chỉ ở lớp trên cùng của da. Có thể gây đau, khô và đỏ da và khi ấn vào sẽ nhạt màu đi. Các tổn thương nông này không tạo nên các nốt phồng rộp, mụn nước trên da. Thời gian lành thường từ 3-6 ngày mà không để lại sẹo.

Ví dụ bạn bị cháy nắng không có vết phồng rộp trên da là một ví dụ điển hình cho bỏng độ 1

Bỏng độ 2: tổn thương ảnh hưởng đến 2 lớp trên cùng của da. Các tổn thương do bỏng này tạo nên các vết phồng rộp trên da, gây đau, rỉ dịch, và nhạt màu đi khi ấn vào. Thời gian lành thường từ 7-21 ngày. Vùng bị bỏng có thể tối hoặc sáng màu sau này, và có thể để lại sẹo

Bỏng do nước sôi hình thành phồng rộp là ví dụ điển hình cho bỏng độ 2

Bỏng độ 3: lan rộng đến tất cả các lớp của da, phá hủy da hoàn toàn.

Khu vực bị bỏng thường không đau, có thể đổi màu từ đỏ đậm đến trắng sáp đến xám da hoặc đen cháy…có thể có hoặc không có phồng rộp. Da không đổi màu khi chạm vào.

Bỏng độ 3 không thể tự lành nếu không phẫu thuật ghép da.

2. ĐIỀU TRỊ BỎNG DA

Bỏng da độ 1 và độ 2 có thể được điều trị tại nhà. Tuy nhiên, nếu bỏng lan rộng hoặc ảnh hưởng đến các cơ quan quan trọng của cơ thể hoặc sâu thì nên được thăm khám và đánh giá của bác sĩ để điều trị đúng. Điều trị bỏng da tại nhà nên bao gồm làm mát ngay lập tức bằng nước mát (không phải nước đá) và ngừng quá trình bỏng, làm sạch vùng da, ngăn ngừa nhiễm trùng và kiểm soát cơn đau.

Làm mát vùng bị bỏng: loại bỏ tác nhân gây bỏng ngay lập tức, làm mát da hoặc ngâm vùng bị bỏng vào nước lạnh (không phải nước đá) trong 1 khoảng thời gian ngắn để giảm đau và giảm mức độ bỏng da. Tránh để đá trực tiếp lên vùng bị bỏng vì có thể hủy hoại da. Tránh ngâm vào nước lạnh quá 15 phút.
Làm sạch: Loại bỏ vải khỏi vùng bị bỏng, nếu vải mắc vào da, đừng cố lấy ra mà hãy gọi cấp cứu. Bạn có thể rửa da bỏng nhẹ nhàng với nước mát. Không cần thiết ngăn nhiễm trùng bằng cồn, iot hay bất kỳ chất tẩy rửa nào khác vì có thể gây đau và khó chịu
Ngăn ngừa nhiễm trùng: Bỏng da độ 2-3 nên được bôi mỡ kháng sinh một lớp mỏng lên như bacitracin và băng lại. Bỏng nhỏ có thể băng lại, bỏng rộng hơn cần một lớp lót chống dính, sau đó cố định bằng gạc và băng vải. Thay băng 1-2 lần mỗi ngày. Bỏng da độ 1 chỉ cần bôi kem dưỡng và tránh ánh nắng mặt trời. Không bôi các chất chưa mù tạt, lòng trắng trứng, sốt mayonnaise, bơ, dầu oải hương, dầu đà điểu, kem đánh răng..lên chỗ bỏng. Rửa chỗ bỏng hằng ngày bằng xà phòng (không cần chứa kháng khuẩn).

Đừng cố gắng làm vỡ mụn nước trên da bằng kim hoặc móng tay vì điều này có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng da. Vết phồng rộp sẽ tự khô dần và tự tiêu theo thời gian.

Phòng uốn ván: Nếu bạn chưa tiêm phòng uốn ván trong 5 năm qua và vết bỏng của bạn ở độ 2-3, bạn cần tiêm vắc xin ngừa uốn ván.
Kiểm soát đau: Nâng vùng bị bỏng ở chân/ tay lên cao hơn tim có thể giúp ngừa sưng và đau. Bạn có thể sử dụng acetaminophen hoặc ibuprofen nếu đau nhiều. Nếu cơn đau vẫn không được kiểm soát, hay đến cơ sở y tế để được điều trị. Một số bỏng nặng và rộng hơn cần thuốc do bác sĩ kê đơn.
Tránh gãi da: 1 số trường hợp da ngứa khi bắt đầu giai đoạn lành, tránh gãi da. Bạn có thể sử dụng kem dưỡng ẩm nếu cần thiết. Thuốc kháng histamin không kê đơn như diphenhydramine thể giúp giảm ngứa.

3. THEO DÕI

Nếu da bỏng không lành, mà trở nên đau hơn hoặc bị nhiễm trùng (đỏ da lan ra trên 2cm từ bờ vùng bị bỏng), bạn nên đến cơ sở y tế sớm. Hầu hết các vùng bỏng da nhỏ và độ 1-2 sẽ lành trong 1-2 tuần và không để lại sẹo. 1 vài bệnh nhân bỏng độ 2, da có thể thay đổi màu sắc và trở về bình thường sau 6-9 tháng.

Theo Uptodate