Mục lục

Tổng quan

Mụn trứng cá là một tình trạng da xảy ra khi nang lông trên da bị tắc nghẽn bởi sự tăng tiết dầu và tế bào da chết. Nó gây ra mụn đầu trắng, mụn đầu đen hoặc mụn nhọt. Mụn trứng cá phổ biến nhất ở lứa tuổi thanh thiếu niên, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi khác nhau.

Có nhiều phương pháp điều trị mụn hiệu quả nhưng mụn có thể dai dẳng. Các mụn nhọt và vết sưng tấy lành dần và khi một mụn bắt đầu biến mất, những mụn khác dường như lại mọc lên.

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nó, mụn trứng cá có thể gây ra cảm xúc khó chịu và để lại sẹo trên da. Bạn bắt đầu điều trị càng sớm thì nguy cơ mắc các vấn đề như vậy càng thấp.

Triệu chứng của mụn trứng cá

Triệu chứng mụn trứng cá là khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng mụn:

Mụn đầu trắng (nhân mụn đóng)
Mụn đầu đen (nhân mụn hở)
Các nốt mụn nhỏ sưng đỏ, mềm (sẩn)
Mụn mủ là những mụn sẩn có mủ ở đầu
Các nốt mụn bọc dưới da, rắn chắc, gây đau (nốt sần)
Các nốt mụn bọc viêm, có mủ gây đau dưới da (trứng cá dạng nang)

Mụn thường xuất hiện ở mặt, trán, ngực, lưng trên và vai.

Nguyên Nhân Gây Ra Mụn Trứng Cá — Mụn trứng cá là mụn như thế nào, vì sao bị và cách điều trị?

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu các biện pháp tự chăm sóc không làm sạch mụn trứng cá, hãy đến gặp bác sĩ khám ban đầu của bạn. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc mạnh hơn. Nếu mụn vẫn tồn tại hoặc nghiêm trọng, bạn có thể tìm đến bác sĩ chuyên về da (bác sĩ da liễu hoặc bác sĩ da liễu nhi khoa) để được điều trị y khoa.

Đối với nhiều phụ nữ, mụn trứng cá có thể tồn tại hàng chục năm và thường bùng phát một tuần trước khi có kinh. Loại mụn này có xu hướng tự khỏi mà không cần điều trị ở những phụ nữ sử dụng biện pháp tránh thai.

Ở người lớn tuổi, mụn trứng cá nặng xuất hiện đột ngột có thể báo hiệu một căn bệnh tiềm ẩn cần thăm khám, chẩn đoán và điều trị.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cảnh báo rằng một số loại kem trị mụn, sữa rửa mặt và các sản phẩm chăm sóc da khác không cần kê đơn phổ biến trên thị trường có thể gây ra phản ứng nghiêm trọng. Loại phản ứng này mặc dù khá hiếm, nhưng đừng nhầm lẫn nó với bất kỳ vết đỏ, kích ứng hoặc ngứa nào xảy ra ở những vùng bạn đã bôi thuốc hoặc sản phẩm.

Tìm đến cấp cứu Y tế để được giúp đỡ nếu sau khi sử dụng sản phẩm dành cho da mà bạn gặp phải tình trạng sau:

Ngất xỉu
Khó thở
Sưng mắt, mặt, môi hoặc lưỡi
Co thắt ở cổ họng

Nguyên nhân

Bốn yếu tố chính gây ra mụn trứng cá:

Tăng tiết dầu (bã nhờn)
Bít tắc nang lông bởi chất bã và tế bào sừng
Nhiễm khuẩn
Viêm

Mụn thường xuất hiện ở mặt, trán, ngực, lưng trên và vai vì những vùng da này có nhiều tuyến dầu (bã nhờn) nhất. Các nang lông được kết nối với các tuyến dầu.

Thành nang có thể phình lên và tạo ra mụn đầu trắng. Hoặc lỗ chân lông có thể hở ra bề mặt và sẫm màu, gây ra mụn đầu đen. Mụn đầu đen có thể trông giống như bụi bẩn mắc kẹt trong lỗ chân lông. Nhưng thực chất lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi vi khuẩn và dầu, chuyển sang màu nâu khi tiếp xúc với không khí.

Mụn mủ là những đốm đỏ nổi lên với tâm màu trắng phát triển khi các nang lông bị tắc bị viêm hoặc nhiễm vi khuẩn. Sự tắc nghẽn và viêm sâu bên trong nang lông tạo ra các khối u giống như u nang bên dưới bề mặt da của bạn. Các lỗ chân lông khác trên da, tức là lỗ hở của tuyến mồ hôi, thường không liên quan đến mụn trứng cá.

Một số điều có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng mụn:

Thay đổi nội tiết tố: Androgens là những hormone tăng lên ở bé trai và bé gái trong tuổi dậy thì và khiến tuyến bã nhờn nở rộng và tiết ra nhiều bã nhờn hơn. Sự thay đổi nội tiết tố ở tuổi trung niên, đặc biệt là ở phụ nữ, cũng có thể dẫn đến nổi mụn.
Một số loại thuốc: Các loại thuốc có chứa corticosteroid, testosterone hoặc lithium.
Chế độ ăn: Các nghiên cứu chỉ ra rằng việc tiêu thụ một số loại thực phẩm – bao gồm thực phẩm giàu carbohydrate, chẳng hạn như bánh mì, bánh mì tròn bagels và khoai tây chiên – có thể làm tình trạng mụn trứng cá trở nên trầm trọng hơn. Cần nghiên cứu sâu hơn để kiểm tra xem liệu những người bị mụn trứng cá có được hưởng lợi từ việc tuân theo các hạn chế về chế độ ăn uống cụ thể hay không.
Stress: Căng thẳng, stress không gây ra mụn trứng cá, nhưng nếu bạn đã bị mụn trứng cá thì stress có thể khiến tình trạng mụn trở nên trầm trọng hơn.

Những “truyền thuyết/lời đồn” về mụn trứng cá

Những yếu tố này ít ảnh hưởng đến mụn:

Chocolate và thực phẩm nhiều dầu mỡ: Ăn chocolate (sô-cô-la) hoặc thức ăn nhiều dầu mỡ hầu như không có tác dụng trị mụn trứng cá.
Vệ sinh: Mụn trứng cá không phải do da bẩn. Trên thực tế, chà xát da quá mạnh hoặc làm sạch bằng xà phòng hoặc hóa chất mạnh sẽ gây kích ứng da và có thể khiến tình trạng mụn trở nên trầm trọng hơn.
Mỹ phẩm: Mỹ phẩm không nhất thiết làm tình trạng mụn trở nên trầm trọng hơn, đặc biệt nếu bạn sử dụng sản phẩm trang điểm không chứa dầu, không làm tắc nghẽn lỗ chân lông (noncomedogenics) và tẩy trang thường xuyên. Mỹ phẩm không chứa dầu (nonoily cosmetics) không ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc trị mụn.

Hậu quả

Những người có loại da sẫm màu có nhiều khả năng gặp phải các biến chứng mụn trứng cá này hơn những người da sáng màu:

Sẹo: Da rỗ (sẹo mụn) và sẹo dày (sẹo lồi) có thể tồn tại lâu dài sau khi mụn đã lành.
Thay đổi sắc tố da: Sau khi hết mụn, vùng da bị ảnh hưởng có thể sẫm màu hơn (tăng sắc tố) hoặc nhạt hơn (giảm sắc tố) so với trước khi tình trạng này xảy ra.

Yếu tố nguy cơ mụn trứng cá:

Tuổi tác: Mọi người ở mọi lứa tuổi đều có thể bị mụn trứng cá, nhưng phổ biến nhất là ở thanh thiếu niên.
Thay đổi nội tiết tố: Những thay đổi này thường gặp ở tuổi dậy thì hoặc mang thai.
Tiền sử gia đình: Di truyền đóng một vai trò trong mụn trứng cá. Nếu cả bố và mẹ của bạn đều bị mụn trứng cá thì bạn cũng có khả năng bị mụn trứng cá.
Chất bã nhờn hoặc dầu nhờn: Bạn có thể bị mụn trứng cá khi da tiếp xúc với dầu hoặc các loại kem dưỡng da có dầu.
Ma sát hoặc áp lên da: Điều này có thể do các vật dụng như điện thoại, điện thoại di động, mũ bảo hiểm, vòng cổ chật và ba lô gây ra.