Trong thời đại ngày nay, đột quỵ không còn là căn bệnh chỉ gặp ở người cao tuổi, mà nó đang lan rộng ảnh hưởng đến nhiều độ tuổi khác nhau, do lối sống hiện đại và các yếu tố rủi ro môi trường và sức khỏe. Vì vậy, Hãy cùng Phòng khám đa khoa Pasteur tìm hiểu về những dấu hiệu cảnh báo đột quỵ trong bài viết này để có thể bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.
1. Đột quỵ là gì
Đột quỵ xảy ra khi dòng máu cung cấp oxy và dinh dưỡng cho não bị gián đoạn hoặc có một mạch máu trong não bị vỡ. Điều này khiến các tế bào não bắt đầu chết dần, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng người bệnh. Đây là một cấp cứu y tế cần phải điều trị sớm và hành động sớm có thể giảm thiểu tổn thương não và các biến chứng tiềm năng.
Có hai loại đột quỵ chính: đột quỵ do thiếu máu cục bộ, phổ biến nhất, xảy ra do tắc nghẽn động mạch, và đột quỵ do xuất huyết, gây ra bởi vết nứt trên bề mặt não hoặc động mạch não gây xuất huyết.
Đáng chú ý, đột quỵ đang có dấu hiệu ngày càng trẻ hóa, gia tăng mạnh từ 40 – 45 tuổi hay thậm chí xuất hiện cả ở tuổi 20.
2. Nguyên nhân đột quỵ
Đột quỵ xảy ra khi lưu lượng máu đến não bị cản trở, dẫn đến thiếu oxy và dưỡng chất cần thiết cho tế bào não, gây tổn thương hoặc chết tế bào. Do nhiều nguyên nhân và yếu tố nguy cơ khác nhau như:
- Cao huyết áp: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây ra đột quỵ do tạo điều kiện hình thành các cục máu đông, cản trở quá trình lưu thông máu lên não hay gây sức ép lên thành động mạch và dẫn đến xuất huyết não.
- Hút thuốc: Khói thuốc gây tổn thương thành mạch máu, gia tăng xơ cứng động mạch và là nguyên nhân gây tăng huyết áp.
- Cholesterol cao và thừa cân: Gây ra nhiều bệnh lý như mỡ máu cao, cao huyết áp, tim mạch và tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Bệnh tim mạch: Suy tim, rung tâm nhĩ, nhiễm trùng tim, rối loạn nhịp tim có nguy cơ đột quỵ cao.
- Đái tháo đường: Bệnh này làm tăng nguy cơ đột quỵ do ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát đường huyết và gây tổn thương mạch máu.
- Thiếu máu não thoáng qua (TIA): Được gọi là đột quỵ nhỏ, TIA xảy ra khi có sự cắt đứt ngắn hạn của lưu lượng máu đến não, thường là dấu hiệu cảnh báo của một cơn đột quỵ lớn sắp tới.
- Đột quỵ tái phát: Những người đã từng bị đột quỵ có nguy cơ cao bị đột quỵ lại.
Ngoài ra, yếu tố di truyền và tuổi tác cũng góp phần vào nguy cơ bị đột quỵ. Phòng ngừa đột quỵ đòi hỏi kiểm soát các yếu tố nguy cơ này thông qua lối sống lành mạnh và điều trị y tế khi cần thiết.
3. Dấu hiệu của đột quỵ
Các dấu hiệu cảnh báo sớm của đột quỵ có thể giúp giảm thiểu tổn thương não và tăng cơ hội phục hồi cho người bệnh. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến nhất :
- Mất cảm giác hoặc yếu đi một phía cơ thể: Điều này thường xuất hiện một cách đột ngột và không được giải thích bởi bất kỳ nguyên nhân nào khác. Người bệnh có thể cảm thấy mất khả năng cảm nhận hoặc điều khiển một bên của cơ thể, thường là một bên của khuôn mặt, cánh tay hoặc chân.
- Mất khả năng nói chuyện hoặc hiểu lời nói: Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc nói ra các từ hoặc âm thanh cụ thể, hoặc họ có thể lắp bắp, nói không rõ ràng hoặc không thể hiểu lời nói của người khác. Mất khả năng nói chuyện hoặc hiểu lời nói có thể gây ra sự hoang mang và lo lắng nghiêm trọng, đòi hỏi sự can thiệp y tế ngay lập tức.
- Mất thị lực hoặc thị giác bị suy giảm: Đột quỵ có thể gây ra sự suy giảm hoặc mất thị lực tạm thời hoặc vĩnh viễn, đặc biệt là trong một hoặc cả hai mắt. Một số người có thể trải qua một “màn sương” hoặc “màn trước mắt”, trong khi những người khác có thể gặp khó khăn trong việc nhìn thấy một phần hoặc toàn bộ của trường thị giác. Việc mất thị lực hoặc thị giác bị suy giảm là một dấu hiệu cảnh báo cần được chú ý và kiểm tra ngay lập tức.
- Đau đầu nghiêm trọng và đột ngột: Đau đầu nghiêm trọng và đột ngột cũng có thể là một triệu chứng của đột quỵ, đặc biệt là nếu nó xuất hiện cùng với các triệu chứng khác như buồn nôn, mệt mỏi hoặc mất ý thức. Đau đầu có thể cảm nhận như một cơn đau nặng, dữ dội hoặc như một cảm giác đau bất thường mà không có nguyên nhân rõ ràng.
- Khó khăn trong việc đi lại, cân bằng hoặc điều khiển cơ thể: Người bệnh có thể cảm thấy không ổn định hoặc mất cân bằng khi đi, hoặc họ có thể gặp khó khăn trong việc duy trì sự ổn định khi đứng hoặc đi lại. Một số người có thể trải qua chóng mặt hoặc cảm giác chói lọi, trong khi những người khác có thể gặp khó khăn trong việc điều khiển và di chuyển các phần của cơ thể một cách bình thường. Sự mất cân bằng và khó khăn trong việc đi lại và điều khiển cơ thể là một dấu hiệu cảnh báo rõ ràng của một cơn đột quỵ.
Nhận biết và hành động nhanh chóng trước các dấu hiệu của đột quỵ có thể cứu mạng sống và giảm thiểu những tổn thương lâu dài.
4. Biến chứng của đột quỵ
Biến chứng của đột quỵ có thể bao gồm một loạt các vấn đề sức khỏe phức tạp, bao gồm bệnh tim mạch, cao huyết áp, tiểu đường và tăng nguy cơ mắc lại đột quỵ. Ngoài ra, đột quỵ cũng có thể dẫn đến tàn tật và suy giảm chất lượng cuộc sống, làm suy giảm khả năng tự chăm sóc và hoạt động hàng ngày. Rối loạn nói và ngôn ngữ là một biến chứng phổ biến khác, khi người bệnh gặp khó khăn trong việc nói ra từ và câu, lắp bắp, và mất khả năng giao tiếp. Hơn nữa, các vấn đề học tập và giao tiếp có thể ảnh hưởng đến việc phát triển của trẻ em hoặc người trẻ. Cuối cùng, đột quỵ cũng có thể gây ra các vấn đề tâm thần và tâm lý như trầm cảm, lo âu và căng thẳng.
5. Cách phòng ngừa đột quỵ
Phòng ngừa đột quỵ đòi hỏi sự chú trọng vào lối sống lành mạnh và quản lý các yếu tố nguy cơ có thể điều chỉnh được. Dưới đây là một số cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh:
- Kiểm soát huyết áp: Duy trì áp lực máu ổn định bằng cách duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục, giảm cân nếu cần, và tuân thủ chỉ định của bác sĩ về thuốc.
- Quản lý đường huyết: Đối với người mắc bệnh tiểu đường, cần duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện, và tuân thủ kế hoạch điều trị từ bác sĩ.
- Sống lành mạnh: Hạn chế rượu, không hút thuốc, ăn nhiều rau củ và thực phẩm ít chất béo, và tập thể dục thường xuyên.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ và điều trị trước khi gặp vấn đề.
- Kiểm soát cholesterol: Giảm cholesterol thông qua chế độ ăn uống và thuốc được khuyến khích.
Bằng cách thực hiện các biện pháp này, bạn không chỉ giảm nguy cơ mắc đột quỵ mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể, giúp dẫn đến một cuộc sống dài lâu và khỏe mạnh hơn.
Từ các triệu chứng ban đầu đến các biện pháp phòng ngừa cần thiết, việc nhận biết sớm những dấu hiệu này, không chỉ có thể cứu sống bản thân mà còn giúp giảm thiểu các biến chứng nghiêm trọng. Hiểu rõ về những dấu hiệu cảnh báo đột quỵ sẽ tăng cường khả năng phòng ngừa và kịp thời xử lý khi gặp tình huống khẩn cấp. Nếu bạn cần tư vấn thêm hoặc có thắc mắc, đừng ngần ngại liên hệ ngay hotline 0236.9999.868 của Phòng khám đa khoa Pasteur nhé!